 |
Bu Metro Başka Bir Yerde Yok
(Genel)
|
Moskova metrosu 12 hat, toplam 305,5 km ve 185 istasyondan oluşuyor. Günde 10 milyon yolcu taşıyor. Bu rakamlar Londra ve New York metrolarını aşan rakamlar. Ancak bu rakamlar nedeniyle bu başlığı yazmadım.
Moskova Metrosu başlı başına bir sanat yapıtı. Metro istasyonlarının salonları ve platformları; gösterişli avizeleri, heykelleri ve mozaikleriyle minyatür bir saraya benziyor. "Metro mu müze mi?" kararsız kalıyorsunuz. Ayrıca oldukça işlek ve işlevsel bir metro ağına sahip. Moskova'ya gelen bir kişi mutlaka metroyu görmeli. Öyle bir kere yolculuk yapmak da yetmez. Bazı istasyonlarına özellikle gitmeli ve en az yarım gününüzü de bu geziye ayırmalısınız.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com
Moskova Metrosunun Yapımı
1930'larda sanayileşmeye bağlı olarak Moskova nüfusunun iki katından fazla artması üzerine, Stalin'in ilk beş yıllık planındaki hedefleri çerçevesinde, metronun yapımına Aralık 1931 tarihinde başlanmış. Komünist Parti, metroyu tüm ülkenin yapmasına karar vermiş. Bu nedenle de kadın-erkek işçiler Sovyetler Birliğinin dört bir yanından getirilmiş. Yapım çalışmalarına Kızıl Ordu askerleri ve Komünist Gençlik Birliğinin (Konsomol) 13 bini aşkın üyesi de katılmış. Komsomol üyelerinin boş zamanlarında gönüllü olarak yaptığı bu katkı anısına Komsomolskaya istasyonuna adları verilmiş.
Sokolniki ile Park Kuluri'yi birleştiren bu ilk 11,6 kilometrelik ve 13 istasyonlu hattın yapımı Şubat 1935'te tamamlanarak Mayıs ayında hizmete açılmış. Yapım çalışmalarına katılanlar daha sonra madalyalar ve Lenin nişanıyla ödüllendirilmişler. Devam eden yıllarda yapım çalışmaları hızla sürmüş ve 1939 yılında 1 milyondan fazla yolcuya hizmet veren 22 istasyon açılmış.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com
İlk metro hatları savaş sırasında sığınak olarak kullanılabilecek şekilde inşa edilmiş ve savaşta bu amaçla da kullanılmış. Hava saldırıları sırasında halkın saklandığı sığınaklar olmuş. Örneğin; Kirovskaya istasyonu 2. Dünya savaşı sırasında Genel Kurmay karargâhı olarak hizmet vermiş. Stalin ve danışmanları Nazilere karşı ilk saldırıları burada planlamışlar. Mayakovskaya istasyonu Uçaksavar Savunma gücünün karargâhı haline gelmiş.
Metro Ağı
Moskova metro ağı çok iyi planlanmış 10 hattıyla kentin çok dışında kalan banliyöler dışında bütün kenti sarıyor. Şehir merkezini çevreleyen çember şeklinde bir ring hattı da var. Her hat şehir merkezinden geçiyor ve merkezini çevreleyen çember şeklinde ki ring hattını iki kez kesiyor. Ayrıca diğer karşılaştığı diğer hatları da kesiyor. Her hattın diğer hatlar ile en az 4-5 ortak istasyonu bulunmak. Örneğin 1. hat diğer hatlar ile 6 istasyonda kesişiyor. 5. hattın (Ring hat) ise tüm istasyonları başka bir hat ile kesişiyor. Bu nedenle de bir istasyondan diğer bir istasyona gitmenin birçok seçeneği bulunur. Çok farklı istasyonlardan aktarma yaparak varacağınız yere ulaşmanız mümkün.
 MOSKOVA METRO HARİTASI
Şehir merkezini çevreleyen bu çember şeklindeki ring hattı aynı zamanda tüm demiryolu istasyonlarını (gar) bir birine bağlar. Ülkemizdeki şehirlerde bir en fazla iki (İstanbul'da) gar binası bulunurken Moskova da her biri gidilen yerlere göre isim verilen 8 tren istasyonu bulunuyor. Bu garların her birinin de metro istasyonları ile bağlantısı var. İstasyon isimleri de sondaki bazı ekler hariç aynı. Örneğin Beloruskaya metro durağından, Varşova ve Batı Avrupa kentlerine giden Beloruski tren istasyonuna; Kievskaya metro durağından, Prag, Budapeşte ve Kiev'e giden Kievski tren istasyonuna bağlanır. Ancak Komsomolskaya bir istisnadır. Bu istasyonun üç ana demiryolu istasyonuna (Urallar, Sibirya ve Uzakdoğu Rusya'ya giden Kazanski, Petersburg ve Fillandiya'ya giden Leningradski, Kuzey Rusya'ya giden Yaroslavski istasyonlarına) bağlantısı bulunur.
Metro haritasını elinize aldığınızda her bir metro hattının ayrı bir renk kodu ile belirtildiğini ve 1'den 10'na kadar numaralandırıldığını görüyorsunuz. Bu uygulama metro kullanımını kolaylaştırmakta ve kullanacağınız hattı kolaylıkla bulmanızı sağlamakta. Ancak Metro içindeki tüm tabelalar Kiril alfabesi ile yazılmış. Bu nedenle de hangi istasyondan bineceğinizi ve hangi istasyona gideceğinizi bilmeniz yetmiyor, bu istasyonların Kiril alfabesi ile yazılışlarını da bilmeniz gerekiyor.
Moskova metrosunda her 1-2 dakikada bir tren kalkıyor. Trenin çok sık gelmesi nedeniyle de iniş ve binişlerde pek itiş kakış olmuyor. Herkes biliyor ki kısa sürede yeni tren gelecek. Ayrıca Moskova metrosu oldukça güvenli. Her istasyonda personel ve güvenlik görevlileri bulunuyor. Ancak bu görevliler içinde ben yabancı dil bilene rastlamadım.
  FOTOGRAF: © F Okumuş / Gezialemi.com
Biletleri Nereden Alabiliriz
Metro biletlerinizi üzerinde Kacca (kasa) yazan bilet gişelerinden alabilirsiniz. Bu gişeler bütün metro istasyonlarında bulunuyor. Metro biletlerinin fiyatları uygun. Bir binişlik bilet 28 ruble yani yaklaşık 1.70 TL. Beş binişlik bilet 135 ruble on binişlik bilet 265 ruble. Aylık sınırsız kart ise öğrenci 350 Rub (yaklaşık 22 TL) tam 1710 Rub (yaklaşık 105 TL). 7 yaşın altındaki çocuklar ücretsiz yolculuk yapabiliyor. Ayrıca nereye gidersen git yolculuk ne kadar sürerse sürsün tek bir bilet kullanılıyor. Bu sayede tek bir bilet ile istediğiniz kadar tren değiştirerek bütün metroyu gezebilir ve önemli mimari noktaları görebilirsiniz.
Metroda manyetik kartlar kullanılıyor. Turnikeden geçmek için önce kartınızı (biletinizi) okutmanız gerekir. Kart geçerliyse, turnike geçmenize izin verir. Turnikede yer alan ekranda manyetik kartta kalan kredi miktarı görüntülenir. Bilet fiyatları değişmediği için aynı kartı birden fazla insan kullanabiliyor.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com - © F Okumuş / Gezialemi.com
Neyse ki Yürüyen Merdivenler Var
Metro istasyonları yerin oldukça altında bulunuyor. Zannederim metro hatları, kıvrıla kıvrıla akan Moskova nehrinin altından geçmek zorunda olması ve savaş sırasında istasyonların sığınak olarak kullanılma ihtiyacı nedenleriyle bu kadar derine inşa edilmiş. Merdivenlerin uzunluğunu ve dik eğimini görünce şaşırmamak mümkün değil. İnmek çıkmak oldukça uzun sürüyor. İşte bu anlarda iyi ki yürüyen merdivenler var diye düşünüyorsunuz. Her istasyonda en az üç yürüyen merdiven hattı bulunuyor. Kalabalık saatlerde bu üçüncü veya dördüncü yürüyen merdiven hattını da açıyorlar. Yürüyen merdivenlerin çıkış yönünde görevliler bulunmakta ve sürekli bir kaza olasılığına karşı nöbet tutuyorlar. Merdivenleri durdurup çalıştırıyor, kalabalığın yığılmasını engelliyorlar.
Bu gezilerim sırasında, 80 yıllık olan bu metroda yürüyen merdivenleri bozuk bir istasyona denk gelmedim. Zaten en az üç yürüyen merdiven hattı bulunduğu için biri bozulsa diğeri devreye giriyor. Ancak yapılalı fazla zaman geçmeyen Ankara metrosunda sıklıkla yürüyen merdivenlerin hizmet dışı kaldığını görüyorum. Zaten tek hat yürüyen merdiven yaptıklarından ya inerken ya da çıkarken kullanamıyorsunuz. Bazı istasyonlarda yürüyen merdiven bile yok. Neyse gelecek yüzyılda yaparız !
En derin istasyon Park Pobedy. Yerin tam 84 m altında. Bu istasyondaki yürüyen merdiven 126 metre uzunluğunda. Metronun tamamında yürüyen merdivenlerin toplam uzunluğu ise 67,4 km ve 175.423 basamaktan oluşuyor.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com
Metroyu Kullanmak Zor mu?
Moskova metrosu, kullanmaya başladığınız ilk anlarda insana oldukça karışık geliyor. Metro içindeki tüm tabelaların Kiril alfabesi ile yazılmış olması bu zorluğu daha da arttırıyor. Gideceğiniz istasyonun Kiril alfabesi ile yazılışlarını da mutlaka bilmeniz gerekir. Ayrıca yanınız da mutlaka metro haritası olması gerekiyor. Çünkü istasyonların girişlerinde metro haritaları asılı olmasına rağmen içeride bulunmuyor.
Metroya girdiğinizde öncelikle kullanmak istediğimiz hattın geçtiği platformu bulmak gerekiyor. Bazı istasyonlarda 4 farklı hat var. İstasyonun içinde platformlara ulaşmanız için yol gösteren tabelalar bulunuyor tabi Kiril alfabesini okuyabilirseniz. Her metro hattı ayrı bir renk kodu ile belirtildiğinden bu renkleri takip ederek de ulaşmak istediğiniz platformu bulabilirsiniz. Ancak dikkat etmek lazım çünkü bazı renkler birbirine çok yakın ve tabelalar eskidikçe renkleri birbirine yaklaşıyor. Başımıza gelmedi değil.
Platforma ulaştığınızda hangi yöndeki trene binmeniz gerektiğini, tren hattının karşısına yerleştirilen ve hat boyunca yer alan durakların gösterildiği tabelalara bakarak anlayabilirsiniz. Trenler bunların her birinde durur. Aktarma yapabileceğiniz istasyon isimlerinin altında ise bir liste daha görürsünüz. Bu listede o aktarma istasyonundan sonra hangi istasyonlara ulaşabileceğinizi gösterir.
Trenin içindeyken hangi istasyonda olduğunuzu gösteren bir tabela bulunmuyor. Ancak varılacak istasyon anons ediliyor. Bu nedenle istasyon adlarının nasıl anons edildiğini bilmek önemlidir. İneceğiniz istasyonun telaffuzunu bilmiyorsanız, durakları saymak iyi bir yöntem olabilir.
Diğer kafa karıştıran bir nokta ise; birden fazla hattın karşılaştığı aktarma yapılabilen istasyonların hangi hattan bağlandığına bağlı olarak birden fazla adı olabilmesi. Örneğin 1, 3, 4 ve 9 nolu hatlar şehir merkezine yakın bir yerde kesişir. Harita da bu istasyonun 4 tane adı olduğunu görürsünüz: Biblioteka imeni Lenina, Arbatskaya, Aleksandroviç Sad ve Borovitskaya. Bu aktarma istasyonları metro haritasında gruplanmış daireler olarak verilmiştir. Bir istasyonda aktarma yapacaksanız, diğer hattaki istasyonun ismini de bilmek önemlidir. Aktarma yapacaksanız (perehod) yani "aktarma" yazılı tabelayı izleyerek platform değiştirebilirsiniz.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com
Metrodaki Renkli Ortam
Metro istasyonları çok kalabalık ve her türlü insanla karşılaşıyorsunuz. Moskova'nın kozmopolit bir kent olduğu burada anlaşılıyor. Mavi gözlü sarışın insanları da, çekik gözlü insanları da görüyor, Türkçe dâhil birçok dilin konuşulduğunu duyuyorsunuz. Metro soğuk havalarda özellikle insanların buluştuğu bir yer. Trenlerin durup hareket ettiği platformlarda oturabileceğiniz banklar bulunmakta. Boş bulduğunuz bir tanesine oturup bu hengâmeyi gözlemlemenizi öneririm.
Metroda çalışanlara dikkat ettiğinizde çok fazla bayan görevli bulunduğunu görüyorsunuz. Bu görevli bayanlar oldukça heybetli, asık suratlı ve yaşlı bayanlar. Metronun yapıldığı yıllardan beri çalışıyor gibiler. Merdivenleri başında nöbet tutarken veya güvenliği sağlarken öyle sert bakıyorlar ki göz göze gelmemeye çalışıyorsunuz, içinizden "bir hatamı yaptım yoldaş" demeyi geçiriyorsunuz.
Mutlaka Görmeniz Gereken Metro İstasyonları
Metro yapılırken SSCB'nin en önde gelen sanatçıları görevlendirilmiş. Dekorasyonlarda halkı teşvik amacı gözetilmiş. Pek çok istasyonda Sosyalist realizm çerçevesinde, devrim, ulusal savunma, Sovyet yaşam tarzı gibi temalar üzerinde çalışılmış. İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında yapılan istasyonlarda savaş temaları öne çıkmış. İlk istasyonlar mimari açıdan en başarılı örnekler olmuş. 1938 yılında Aleksey Duşkin'in tasarladığı Mayakovskaya istasyonu, New York Dünya Fuarı'nda Büyük Ödül kazanmış. Ünlü mimar Aleksey Şçusev'in tasarladığı Komsomolskaya istasyonu da New York Dünya Fuarı'nda ödül almış.
  FOTOGRAF: © F Okumuş / Gezialemi.com
Kievskaya
Adını yanında bulunan (Prag, Budapeşte ve Kiev'e giden) Kievski tren istasyonundan alır.
Kievskaya istasyonunun duvarlarını süsleyen gösterişli mozaiklerde Rusya ve Ukrayna arasındaki dostluk ile Sovyet tarımı gibi temalar işlenmiştir.
Park Kulturi
Bu istasyonun ana salonundaki nişlerde bulunan beyaz mermerden rölyef madalyonlarda buzda kayan, kitap okuyan, satranç oynayan ve dans eden insanlar resmedilmiştir. Sergey Rabinoviç'in tasarladığı rölyefler (1935 ve 1949) Sovyet anlayışına uygun biçimde başarının doğal yolu spor ile eğlence temaları iç içedir.
Komsomolskaya
İstasyon adını, metronun yapımında çalışan Kominist Gençlik Birliği'nden (Komsomol) alır. Aktarma istasyonu bulunan istasyonun ilk platformu 1935 yılında yapılmıştır. Pembe renkli mermer sütunları ve Yevgeni Lanseray'ın kahraman metro işçilerini betimlediği seramik panelleri bulunmaktadır. 17 yıl sonra tamamlanan ve ring'in geçtiği ikinci platformu ise Ünlü mimar Aleksey Şçusev'in tasarlamıştır. Bu tasarımı ile New York Dünya Fuarında ödül almıştır. Bu platform, süslü duvarları ve ışıltılı avizeleri ile daha gösterişlidir.
  FOTOGRAF: © F Okumuş / Gezialemi.com
Beloruskaya
Adını yanındaki Varşova ve Batı Avrupa kentlerine giden Beloruski tren istasyonundan alır. Merkez salonunda kır manzaralı mozaikler ve Beyaz Rusya'ya özgü halı desenleriyle süslü bir zemin vardır.
Mayakovskaya
Şair Vladimir Mayakovski'nin adını taşıyan istasyonda şairin bir büstü bulunur. Aleksey Duşkin'in tasarladığı istasyon, New York Dünya Fuarı'nda Büyük Ödül kazanmıştır. Tavan nişlerindeki mozaiklere uçaklar ve spor yapanlar resmedilmiştir.
Kropotkinskaya
Metro istasyonu adını, ünlü anarşişt kuramcı Prens Pyotr Kropotkin'den almıştır. 1930'larda Duşkin'in tasarladığı istasyon, sade çizgileri ve yalın renkleriyle dikkat çeker.
Teatralnaya
Bu istasyonun dekorasyonunda eski Sovyetler Birliğinde yaşayan farklı kültürler konu alınmıştır. Buların bazıları tavan panellerinde ulusal giysileriyle tasvir edilmiştir.
Ploşçad Revolyutsi
Bu istasyonda, Sovyetlerin kurulmasına yardım eden çiftçiler gibi sıradan yurttaşların gerçek boyutlarda bronz heykelleri vardır. Dekorasyonunda eski Sovyetler Birliğinde yaşayan farklı kültürler konu alınmıştır. Buların bazıları tavan panellerinde ulusal giysileriyle tasvir edilmiştir.
Novokuznetskaya
1943 yılında yapılan bu istasyonun ana salonunu rölyefli bir friz çevreler. Frizde Dünya Savaşı askerleri gibi Rus kahramanları betimlenmiştir.
  FOTOGRAF: © Erdin İVGİN / Gezialemi.com - © F Okumuş / Gezialemi.com
Moskova Metro Müzesi
Eğer metro ile ilgili daha da fazla bilgi almak isterseniz Moskova Metro Müzesi'ni ziyaret edebilirsiniz. Sportivnaya istasyonunun (1.Hat) üzerinde yer alan müzede metronun tarihi ve yapımı ayrıntısıyla sergilenmektedir. Metro raylarının ve istasyonların yapım çalışmaları tarihleriyle birlikte fotomontajlarla anlatılmaktadır. Sinyal noktaları, bilet gişeleri, tren ve asansör modelleri ve 1935 yılında satılan ilk bilette burada görülebilir. Aslına uygun olarak yapılmış bir makinist kabini de sergilenmektedir.
Müze Salı-Cuma günleri 09.00-16.00 saatleri Pazartesi 11.00-17.30 saatleri arasında açık. Önceden rezervasyon gerekiyor.
Mutlaka Gezin
Sonuç olarak diyebilirim ki Moskova'ya geldiyseniz bu metroyu mutlaka gezmelisiniz. En az yarım gününüzü bu metroda geçirmenizi öneriyorum. En azından ulaşmak istediğiniz yere giderken mutlaka metroyu kullanın ve bazı istasyonları mutlaka gezin.
İyi geziler.
|
|
Yazılan Yorumlar... |
Erdin İVGİN
(30 Eylül 2013)
|
|
Şükran Hanım,
Moskova Metrosunu mutlaka görün. Vaktiniz kısıtlı da olsa buna değecektir. Yapacağınız gezide en çok hatıryacağınız ve arkadaşlarınızla yapacağınız sohbetlerde en çok söz edeceğiniz yer. Ayrıca Bizim ülkemizde bulunan metrolar ile de karşılaştırma şansına sahip olacaksınız.
|
Şükran Şahin
(29 Eylül 2013)
|
|
Teşekkürler çok bilgilendirici. Kadrajlar nefis.Bu Ekimdeki Rusya gezimde sizin tavsiyelerinize uyup, bu müzeyi, pardon metrolardan bir kaç tanesini göreceğim.Teşekkürler.Gezgince, sağlıkla kalın.
|
Yorum yazmak isterseniz...
Yorum Yazabilmek İçin Üye Girişi Yapmalısınız.
|
|
