Roma, Roma, Roma... Daha ne denilebilir ki...Roma gezinizde kullanabileceğiniz pratik bilgiler için incelemeye başlayabilirsiniz...Katkılarınızı bekliyoruz...
1- ULAŞIM
Roma'ya Ulaşım
İstanbul'dan Roma'ya THY ve Air Italia gibi resmi havayolu firmalarından ulaşım yapabileceğiniz gibi düşük maliyetli havayolları firmaları olan İtalyan Blu-express ve yerli Pegasus havayolları ile de direkt uçabilirsiniz. Bunun dışında THY ve Pegasus Havayolları ile pek çok şehrimizden aktarmalı olarak da Roma'ya uçabileceğiniz gibi Alman Lufthansa Havayolları'da diğer bir alternatifiniz olabilir.
İtalya'da trenle seyahat çok yaygın ve trenler gayet iyi. İkinci sınıf dedikleri bile bizim birinci sınıftan iyi durumda. Resmi firma Trenitalia. Biletlerinizi internet üzerinden alabiliyorsunuz. Bölgesel trenler (Regional) en ucuz ama yolculuğun en uzun olduğu trenler. Bunların biletini ancak 7 gün sonrasına kadar internet sitesinden alabiliyorsunuz. Diğer trenlerin (EC, IC) biletleri ise 60 gün sonraya kadar alınabiliyor. Trene ve sunduğu imkanlara göre farklılık gösteren değişik biletleme türleri mevcut. Çok temel olanları hakkında biraz bilgi vermek gerekirse; "Base" dedikleri bilet türü her türlü değişimin yapılabildiği ve iade edilebilen standart biletler. "Economy" bileti ise tüm trenlerde geçerli olan ve bir defa değişiklik yapma hakkınızın bulunduğu ancak iade işlemi yapamadığınız indirimli biletler. İndirim oranı yaklaşık %30-40 civarında oluyor. "Super Economy" ise adından da anlaşılabileceği gibi en uygun fiyatlı biletler. İndirim oranı %60-65'i bulabiliyor. Fiyatı rotasına göre tek yön 9 Euro'dan başlayan bu biletlerde değişiklik yapmak ya da iade hakkınız bulunmuyor.
İtalya'da 14 Haziran 2014 tarihine kadar geçerli olan "2x1 Special Offer" uygulaması var. Sadece Cumartesi günleri geçerli olan kampanyada iki kişi bir bilet fiyatı ile seyahat edebiliyorsunuz. Bölgesel trenlerde geçerli olmayan uygulama kapsamında sınırlı sayıda bilet satılıyor. Son olarak bir kaç cümle de "Familia Offer" dan bahsedelim. Eğer 2-5 kişi arasındaysanız ve aranızdan birisi 12 yaşın altındaysa o zaman %20-50 arası indirimli seyahat edebileceğiniz aile biletleri alabiliyorsunuz. Değişiklik yapma hakkınız var.
Economy ya da super economy biletlerin belirli bir vadesi yok. Firmanın belirlediği miktarda bilet satılıyor ve yoğun dönemlerde her zaman bulma garantiniz yok. Ancak ne kadar erken alırsanız o kadar şansınız olduğunu söyleyebiliriz. Fiyatların ciddi olarak farkettiğini söyleyebiliriz. Örneğin, Roma - Milano arasında çalışan FRECCIAROSSA treninde bir ay öncesinde, base 95 €, economy 59 €, super economy ise 39 €'dan satılıyor.
Biletinizi satış gişelerinden ya da otomatik makinelerden alabilirsiniz. İtalya'da özellikle bölgesel (R) trenlerin biletleri 60 gün geçerli olduğundan istasyondaki turuncu ya da sarı küçük makinelere biletinizi mutlaka onaylatmanız gerekiyor. Bu onaylatma işlemi biletin arka bölümüne tarih ve saati işliyor. Bu işlemden sonra bileti üç saat içinde kullanmanız gerekiyor. Yani bölgesel trenlerde tren saati ile bağlı kalmıyorsunuz. Eğer aldığınız bileti onaylatmazsanız bilet yok hükmünde oluyor ve yüklü bir ceza ile karşılaşabiliyorsunuz. Daha fazla bilgi için İtalya Demiryolları internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Roma'nın en büyük ve merkezi tren garı Roma Termini. Zaten Termini civarındaysanız Roma şehir merkezindesiniz demektir. Roma'da işleyen iki farklı metro hattının kesiştiği tek nokta Termini. Hemen ön tarafındaki devasa Cumhuriyet Meydanı da pek çok otobüsün ilk/son durağı. Buradan gerek metro gerekse de otobüslerle Roma'nın hatta Avrupa'nın her yerine ulaşmanız mümkün. İstasyonda birinci katta bagajlarınızı bırakabileceğiniz emanet ofisi (Deposito Bagagli) bulunuyor. 06.00-24.00 saatleri arasında çalışan ofis parça başına ilk beş saat için 5 €; daha sonraki her saat için 12 saate kadar ilave 0,70 €; sonrası içinse 0,30 € ücret alıyor. Ayrıca bodrum katta her şeyi bulabileceğiniz bir de süpermarket mevcut.
Bunun dışında şehrin kuzeydoğusunda yer alan Tiburtina tren garı da ikinci büyük istasyon. Metro hattının geçtiği istasyonda da, Termini ile aynı koşullarda, emanet ofisi bulunuyor.
Havaalanı Ulaşımı
Fiumicino Havaalanı
Roma'da en büyük havaalanı şehre 26 km uzaklıktaki Fiumicino (FCO) havaalanıdır. Tüm ulusal havayolu firmaları ile bazı düşük maliyetli havayolları buraya uçuyor. Türkiye'den kalkan tüm Roma uçakları da bu havaalanını kullanıyor. Detaylı bilgi için
Fiumicino Havalimanı internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Havaalanı-Şehir Merkezi-Havaalanı arasında ulaşım için otobüs ve tren kullanılmaktadır. Leonardo Express havaalanı ile Roma Termini tren istasyonu arasındaki özel tren seferlerini yapmaktadır. Her gün Termini'den 05.52-22.52 arası; havaalanından ise 06.36-23.36 arası her 30 dakikada bir hareket eden tren yolculuğu yaklaşık yarım saat sürer ve ücreti 14 €. 12 yaşından küçük çocuklar bir büyükle seyahat ettiklerinde ücret ödemiyorlar. Leonardo Express 23-24 no'lu platformlardan hareket ediyor.
Bunun dışında şehrin Trastevere, Ostieense ve Tiburtina tren istasyonuna ulaşımı sağlayan ve metroya aktarma yapabileceğiniz FL 1 Bölgesel tren seferleri de mevcut. Yaklaşık 45 dakikalık bu yolculuğun maliyeti 8 €. Leonardo Express ve diger tren seferleri için İtalya Demiryolları Havaalanı Ulaşımı internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Otobüse gelince... Sitbusshutle firması havaalanından Termini tren istasyonuna karşılıklı seferler düzenliyor. Sitbusshuttle Otobüs Firması Havaalanından 08.30-00.30 arası: merkezden (Via Marsala - Piazza Cavour) ise 05.00-20.30 arası ortalama her 45 dakikada bir otobüs kalkıyor. Fiyatları ise tek yön 6 €, gidiş-dönüş alırsanız 11 €.
Bunun dışında özellikle gece yarısından sabaha kadar yaklaşık 1-1,5 saat aralıklarla havaalanı ile Tiburtina tren istasyonu arasında karşılıklı çalışan otobüs seferleri de mevcut. 5 € fiyatlı bu otobüsler Termini tren istasyonunun da bulunduğu Cinguecento meydanında dururlar. Biletler doğrudan otobüslerden alınabilir. Ayrıntılı bilgi için: Cotral Otobüs Firması (İtalyanca) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Ayrıca Terravision firması da her 30 dakikada bir Havaalanından Termini tren istasyonuna karşılıklı seferler düzenliyor. İnternet üzerinden promosyon fiyatları olarak tek yön 4 €. Gidiş-dönüş alırsanız fiyat farketmiyor. Eğer biletinizi otobüste alırsanız tek yön 6 €, gidiş-dönüş 11 €. Ayrıntılar için Terravision Otobüs Firması internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Roma Belediyesi Havaalanından şehir merkezine karşılıklı olarak fix tarifeli taksi seferleri de düzenlemiş. Buna göre maksimum dört kişilik bir taksi yolcuğu tutarı 40 Eurodur.
Ciampino Havaalanı
Roma'daki ikinci havaalanı ise yaklaşık 15 km mesafede yer alan Ciampino (CIA) havaalanıdır. Bu havaalanında faaliyet gösteren en önemli düşük maliyetli havayolu firmaları Ryan Air ve Easyjet'tir. Havaalanı hakkında detaylı bilgi isterseniz
Roma Ciampino Havaalanı internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Havaalanı-Şehir Merkezi-Havaalanı arasında ulaşım için otobüs ve tren kullanılmakla birlikte tren için aktarma yapılması gerektiğinden daha çok otobüsle ulaşım tavsiye ediliyor. Havaalanı-Merkez arasında karşılıklı sefer yapan dört farklı otobüs firması bulunmakla birlikte en popüler iki tanesi Terravision ve Sitbusshuttle firmaları. Her iki firma da yoğun saatler dışında ortalama 45 dakikada bir sefer düzenlemektedir. Terravision Otobüs Firması havaalanından 08.15-00.15 arası çalışırken, Termini'den 04.30-21.20 arası çalışıyor. Bileti internetten alırsanız fiyatlar tek yön 4 €, gidiş-geliş 8 €. Yok duraktan alırsanız o zaman tek yön 6 €, gidiş-dönüş 11 €.
Sitbusshuttle firması ise benzer saatler arasında çalışırken havaalanından kalkışları 23.15'i buluyor. Tek yön normal fiyat 6 €, gidiş-geliş 8 €. Ancak firma zaman zaman sadece havaalanı - Roma Termini biletleri icin tek yön 4 € özel fiyat uygulaması yapıyor. Detaylar icin Sitbusshuttle Otobüs Firması internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Diğer havaalanında olduğu gibi Roma Belediyesi Ciampino'dan şehir merkezine karşılıklı olarak fix tarifeli taksi seferleri de düzenlemiştir. Buna göre maksimum dört kişilik bir taksi yolcuğu tutarı 40 €.
Şehir İçi Ulaşımı
Roma'da en yaygın şehir içi ulaşım aracı metrodur. Bunun yanında pek çok noktaya sefer düzenleyen şehir içi otobüsler de mevcuttur. Roma'da 100 dakika geçerli biletin (Biglietto Integrato a Tempo) fiyatı 1,50 €. Tüm gün (Gece saat 24.00'e kadar) geçerli olan biletin (Biglietto Giornaliero Integrato) fiyatı ise 6 €. Üç günlük turist biletinin (Biglietto Turistico Integrato) fiyatı da 16,50 €. Eğer geziniz bir haftayı bulacaksa o zaman haftalık bilet (Carta Integrata Settimanale) almanız lazım ki bunun da fiyatı 24 €. Bu biletlerle şehir içindeki tüm toplu taşıma araçlarına binebiliyorsunuz. Çoklu biletlerde metroya her binişinizde zaten otomatik kapılardan geçebilmeniz için kartları göstermeniz gerekiyor. Otobüste ise ilk bindiğinizde içerdeki makinelerde onaylatıyorsunuz. Bu onaylatma işlemi ile başlangıç günü ve saati kaydediliyor. Sonraki binişlerinizde böyle bir mecburiyet yok. Kontrolde geçersiz bir durum ortaya çıkarsa turist olmanıza aldırmadan yaklaşık 100 € ceza kesiliyor. Biletler Tabacchi denen büfelerden ya da otomatik makinelerden satın alınabiliyor.
Roma'da metro iki hattan oluşuyor: A (Kırmızı Hat) ve B (Mavi Hat). Bunların kesiştikleri tek nokta ise Roma Termini. Metro genellikle tarihi şehre çok fazla uğramıyor. A hattının şehrin tarihi bölümüne en yakın diyebileceğimiz durağı Barberini. Ki bu dahi Aşk Çeşmesine yaklaşık 300-400 metre uzaklıkta. B hattında ise meşhur Kolezyum durağı var. Metro ortalama her 7-10 dakika arası çalışıyor. Yoğun saatlerde bu süre 3-5 dakikaya kadar iniyor. Metro sabah saat 05.30'da başlıyor ve gece 23.30'a kadar (Cumartesi geceleri 24.30) devam ediyor.
Roma'da çok yoğun bir de otobüs ve tramvay hattı mevcut. Otobüsler de sabah 05.30 da başlayıp gece yarısına kadar çalışıyor. Ayrıca Roma Termini ile Piazza Venezia'dan pek çok yöne her yarım saatte bir kalkan gece otobüsleri de mevcut. Bu otobüslerde biletleri şoförlerden de alabiliyorsunuz. Roma Termini çıkışındaki meydanda (Piazza dei Cinquecento) yer alan otobüs danışma bölümlerinde turistik yerlerde kaç numaralı otobüslerin geçtiğine dair bilgiler mevcut. Otobüs duraklarındaki elektronik göstergeler, hangi numaralı otobüsün kaç dakika sonra durakta olacağını belirtiyor. Duraktan geçen otobüslerin nereye gittiğini bildiren tabelalar var. Böylece gitmek istediğiniz yere hangi numaralı otobüsün gidebileceğini bulabiliyor ve bunun kaç dakika sonra geleceğini görebiliyorsunuz. Elinizdeki kartla otobüse ilk kez bindiğinizde içerdeki makinelere mutlaka okutmanız gerekiyor. Zira 100 Euro ceza burada da geçerli. Aşağıda Roma'daki en popüler noktalara giden otobüs hatları listelenmiştir:
- H Termini station - via Nazionale - piazza Venezia - Jewish Ghetto - Trastevere (district) - Roma Trastevere train station
- 23 St. Paul Outside the Walls - Ostiense station - Testaccio - Trastevere - p.za del Risorgimento (Vatican Museums)
- 40 Termini station - p.za Venezia - largo di Torre Argentina - corso Vittorio Emanuele II - Castel Sant'Angelo (express route)
- 44 Via del Teatro di Marcello (Capitoline Hill) - Forum Boarium - Trastevere - Janiculum - Monteverde vecchio
- 64 Termini station - p.za Venezia - l.go di Torre Argentina - c.so Vittorio Emanuele II - c.so del Rinascimento (p.za Navona) - St. Peter's
- 75 Via XX Settembre - Termini station - Roman Forum - Colosseum - Aventine - Ostiense station - Testaccio - Trastevere - Janiculum - Monteverde vecchio
- 81 St. John Lateran - Colosseum - Circus Maximus - p.za Venezia - c.so Vittorio Emanuele II - p.za Navona - p.za del Risorgimento (Vatican Museums)
- 115 L.go Fiorentini (via Giulia) - Janiculum (piazzale Garibaldi) - Janiculum (S. Pietro in Montorio) - Trastevere
- 116 Via Veneto - Campo de' Fiori - piazza Navona
- 117 St. John Lateran - Colosseum - piazza di Spagna - piazza del Popolo
- 119 Piazza Augusto Imperatore - Pantheon
- 175 Termini station - p.za della Repubblica - p.za Barberini - via del Corso - p.za Venezia - Forum Romanum - Colosseum - Circus Maximus - Ostiense station.
- 492 Cipro (Metro line A) - p.za del Risorgimento (Vatican Museums) - Castel Sant'Angelo - c.so del Rinascimento (p.za Navona) - l.go di Torre Argentina - p.za Venezia - via del Corso - via del Tritone (piazza barberini and Trevi fountain) - Tiburtina station
Gerek metro gerekse de otobüs hatlarıyla ilgili daha detaylı bilgiyi
Atac Otobüs Firması internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Roma'da en mantıklı ulaşım seçeneklerinden birisi de turizm bürolarından ya da bazı büfelerden bir adet Roma Pass satın almak. Değeri 36 €. Roma Pass, güzel bir paket. Bu paketin içeriğinde bulunanlar ise şöyle:
- 3 gün geçerli ve tüm toplu taşıma araçlarında kullanılabilen bir ulaşım kartı,
- 3 gün geçerli, gireceğiniz ilk iki müze ya da tarihi esere bedava, sonrakilere ise indirimli şekilde girmenizi sağlayan bir müze giriş kartı,
- Roma haritası,
- Ufak bir Roma Rehberi,
- Bir adet Roma Haberleri rehberi.
Yukarıdakilere ilaveten "Accademia Nazionale di San Luca", "Museo della Repubblica Romana e della memoria garibaldina", "Museo Bilotti a Villa Borghese", "Museo Canonica", "Museo delle Mura", "Museo Napoleonico" ve "Villa di Massenzio" müzelerine de ücretsiz giriş yapabiliyorsunuz.
Örnek vererek açıklamak istersek: Popüler mekânlardan Kolezyum (Roma Forumu dahil) ve Borghese Galerisi ya da Castel Angelo'nun girişleri yaklaşık 24 €. Yani ilk iki girişi buralara yaparsanız 3 günlük ulaşım bedeli size 12 €'ya gelmiş oluyor. Başka bir ifadeyle, diğer müzeleri ziyaret etmeseniz dahi yaklaşık 6-7 € kazançlı oluyorsunuz. Kart, müzeler ve şehirdeki diğer bazı aktivitelere de indirim sağlayabiliyor. Bu sebepten Roma Pass yazan yerlerde kartınızı göstermeyi unutmayın. Ayrıca bedava girmeyi planladığınız ilk iki yer için özel Roma Pass giriş turnikesi varsa bilet sırasını beklemenize de gerek yok (Kolezyumda böyle bir gişe mevcut). Unutmadan, Roma şehir turu yapacaksanız Roma Pass %15'de indirim sağlıyor.
2013 yılından itibaren üç günlük Roma Pass Yanında "48 Saatlik Roma Pass" adıyla satılan 28 €'luk bir kart daha mevcut. 48 saatlik Roma Pass'ın farkı, adından da anlaşılacağı gibi 48 saat geçerli olması ve iki yerine bir ücretsiz atraksiyona izin vermesi. Normal koşullarda aralarındaki fark dikkate alındığında normal Roma Pass'ı kullanmak her koşulda daha avantajlı oluyor. Roma Pass hakkında daha detaylı bilgiye Roma Pass Kartı internet sitesinde bulabilirsiniz.
Şehir turlarına (City Sightseeing) gelince; Şehri gezmek için kısa süresi olanlar için şehir turu mantıklı bir seçenek olabiliyor. Üstü açık kırmızı renkli (az sayıda yeşil) otobüslerle yapılan bu gezinin fiyatı yetişkinler için 22 €, 5-15 yaş arası çocuklar içinse 11 €. Bunun haricinde daha ekonomik gelen farklı aile paket fiyatları uyguluyorlar. Bileti aldığınızda size verilen kırmızı bir karta tarih ve saat işleniyor. Roma'da şehir turu için 2 farklı güzergâh belirlenmiş: A (Kırmızı Hat) ve B (Mavi Hat). Aldığınız bilet 48 saat boyunca her iki hat için de geçerli. Tüm hatların başlangıç noktaları farklı ama bazı duraklarda hatlar birbirleriyle kesiştikleri için birinden inip diğerine binerek tamamını kullanabiliyorsunuz. Bu tarz bir gezideki temel espri şehrin popüler mekânlarını yaklaşık 3-4 saat içinde otobüsten inmeden gezebileceğiniz gibi aynı zamanda her hat boyunca 12-13 arası değişen duraklarda inip, o bölgeyi gezip, yaklaşık her yarım saatte bir gelen diğer otobüse binerek yolculuğa devam edebilmenizdir. Yani iki gün boyunca 40'a yakın tarihi ve turistik yere bu otobüslerle giderek seçeceğiniz duraklarda inmeniz ve o bölgede zaman geçirmeniz mümkün. Roma Şehir Turu hakkında daha detaylı bilgi ve güzergâhlar için ilgili internet sitesini inceleyebilirsiniz.
2- YEME-İÇME
İtalya'da, genellikle, üç farklı yerde yemek yiyebilirsiniz: Klasik restoranlar (Ristorante), daha çok ev yemekleri ve yöresel lezzetlerin bulunduğu Trattoria'lar ve fast food tarzı yiyeceklerin sunulduğu Gastronomia'lar. İtalyanlar öğle yemeklerinde daha çok trattoriaları tercih ediyorlar. Fast food tarzı yemek yapanlar hariç diğerleri büyük bölümü saat 15.00-19.00 arası kapalı oluyor. Çok turistik mekânların civarında bu kuralın istisnalarına rastlayabiliyorsunuz.
İtalya denince akla pizza ve makarna (pasta) geliyor elbette. Bu kural Roma için de geçerli. Hem lezzetli hem de keseye uygun. Genelde bunlarla bir sorununuz yoksa tüketmeye devam.
İtalyan pizzaları bizdeki Amerikan tarzı pizzalardan farklıdır. Daha ince hamur ve daha az malzemeli, kıtır kıtır oluyor. Zaten bizdeki pizza zincir mağazalarını orada bulamazsınız. Arzunuza göre ayrı ayrı malzemeli pizza sipariş edebileceğiniz gibi pek çok yerde parça pizza yeme şansınız var. Şehrin hemen hemen her sokağında pizza ve pasta yemek mümkün ancak ekonomik olmak sizin için çok da önemli değilse Trastevere ile Campo di Fiori bölgelerini özellikle tavsiye ediyorum.
İtalya espresso ve cappucinonun ana vatanı. Bol bol tüketebilirsiniz. Ülkemizdeki klasik kahve zincirlerini bulmanız neredeyse imkânsız. Ancak kahvenizi sıcak seviyorsanız mutlaka ikaz edin. Aksi takdirde ılık kahve içmek zorunda kalırsınız. Bana göre bunun temel nedeni sütün yeterince ısıtılmadan servis edilmesi. Kahvenizi sütsüz alıyorsanız sorun yok.
Toscana bölgesi üzümlerinden yapılan şarapların (Chianti) içimi ve fiyatları güzel. Ayrıca Napoli ve Sicilya bölgesinde daha popüler olsa da bir tür limon likörü olan limoncello tüm İtalya'da bulunabiliyor. Mutlaka deneyin.
Roma'dan dondurma yemeden sakın ayrılmayın. Çok çeşit ve enfes lezzetler bir arada bulunabiliyor. Farklı markalar olsa da Blue Ice tavsiye ederim. Çok noktada bulabilirsiniz. Bunun yanında tiramisu'yu da deneyebilirsiniz. Büyük ihtimalle bizdekilerin tiramisu olmadığını düşüneceksiniz.
Restoran ve kafeteryalarda Tavalo ve Banco uygulaması var. Bu daha çok içeceklerle ilgili olsa da bazı yerlerde yiyecekler için de geçerli. Eğer oturarak içerseniz (Tavalo) bankoda ya da ayaküstü içmeye göre (Banco) %50 ila %100 arası fazla bedel ödersiniz. Bu uygulamayı mutlaka sorun ya da menüden kontrol edin.
Pek çok popüler şehirde olduğu gibi, özel bir ilginiz ya da tavsiye yoksa Roma'da turistik mekânların civarında yemek yemekten kaçının. Aynı ürünleri bir-iki arka sokakta yarı fiyatına yiyebilirsiniz.
Roma yaz dönemi inanılmaz sıcak oluyor. Çeşmelerden akan su temiz ve içilebilir. Hiç düşünmeden boşalan şişelerinizi gördüğünüz çeşmelerden doldurun.
Eğer oteliniz kahvaltı dahil değilse ve siz Termini tren istasyonuna yakınsanız, istasyonun hemen girişinde sağda bulunan kafeteryayı tavsiye edebilirim. Türlü türlü sıcak kruvasanlar çok uygun fiyatlara sizleri bekliyor olacak.
3- GEZİLECEK-GÖRÜLECEK YERLER
Şehir İçi
Roma gerek tarihi dokusu gerek canlılığı itibariyle onlarca gezilecek ve görülecek yeri barındıran mükemmel bir şehir. Bu açıdan değerlendirildiğinde hepsini bir araya toplamak gerçekten çok zor. Yine de en çok ilgi görenleri bir tablo halinde vermeye çalıştım.
Roma'da üç günden fazla kalacaksanız yakın çevresinden de gezi alternatifleri oluşturabilirsiniz. İşte size bunlardan ilk akla gelenler...
Roma'nın güney doğusunda yaklaşık 20 km mesafede yer alan ve Albin Tepeleri olarak da bilinen Castelli Romana bölgesi 13 küçük kasabayı kapsamaktadır. Papanın yazlık sarayının bulunduğu Castel Gandolfo ve meşhur şaraplarıyla Frascati en önemli kasabalardır. Frascati'ye ulaşım için metro A hattındaki Anagnina istasyonundan otobüse binebilirsiniz (Tek yön 1,60 €). Ya da Termini tren istasyonundan 2,10 € ödeyerek trenle gidebilirsiniz. Frascati'den Gandolfo'ya otobüs olduğu gibi Termini'den doğrudan tren de bulunmaktadır.
- Gideceğiniz her şehirdeki gibi Roma'da da öncelikle Turizm Danışma bürosunu bulun Bu ofislerde sizlere şehrin ücretsiz haritasını verirler. Soru sormaktan çekinmeyin. Hatta harita üzerinde mutlaka görülmesi gereken yerleri işaretlettirin. Turizm ofislerinden bazılarını; her iki havaalanında, Termini tren garında, Navona meydanında ve Castel Sant'Angelo'da bulabilirsiniz.
- Roma'da hosteller de dahil neredeyse tüm konaklama yerlerinin banyolarında taharet için ayrı klozet mevcut. Avrupa'nın birçok ülkesinde bunu ancak lüks otellerde görebilirsiniz. Ayrıca, kalacak kişi sayısı kadar baş ve banyo havlusu, şampuan, küçük sabunlar ve bazılarında kulak çöpü dahi bulunabiliyor.
- İyi bilenler Roma'nın hırsızlık ve yankesicilik konusunda diğer Avrupa şehirlerinden çok farkı olmadığını söylerler. Yine de gece yarısından sonra Termini civarında dikkatli olmanızı öneriyorum.
S. Pietro e Paolo (29 Haziran),
Noel (25 Aralık).
