Porto'ya nasıl ulaşılır? Havaalanından şehir merkezine nasıl gidilir? Peki ya şehir içi ulaşım nasıl acaba? Porto Kart alsanız karlı olur mu?... Soruları artırmak elbette mümkün. Bu soruların cevabını aşağıda bulabileceksiniz... Katkılarınızı bekliyoruz...
PORTO'YA ULAŞIM
Maalesef Türkiye'den Porto'ya direkt uçuş bulunmuyor. Aktarmalı olarak baktığımızda ise elbette ilk alternatif uçuşlarını Lizbon aktarmalı yapan THY. Alman Lufthansa Havayolları Frankfurt, Hollandalı KLM Havayolları Amsterdam, İsviçreli Swiss Air ise Zürih aktarmalı uçuşlar yapıyor.
Portekiz Demiryolları CP (Caminhos de Ferro Portugueses) diğer önemli Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında daha sönük kalıyor diyebiliriz. Özellikle yurtdışı açısından sadece üç farklı güzergah mevcut: Lizbon ile Fransa'nın küçük sınır şehri Hendaye arasında çalışan ve TGV hattı ile Paris bağlantısı sağlayan Sud Expresso; Lisbon-Madrid arasında ulaşım sağlayan Lusitania Comboio ve Porto ile İspanya'nın küçük şehri Vigo arasındaki Vigo Train.
CP, esas anlamda dört farklı türde tren bileti satıyor. Hızlı tren olarak nitelenen Alfa Pendular, Braga - Porto - Lizbon - Faro arasında çalıştığından daha çok ülkeyi dikine kestiği söylenebilir. Kafeteryası, mini barı, müzik ve video kanalları bulunan bu trenler doğal olarak Portekiz'in en hızlı ve en pahalı trenleri. İki tür bilet almanız mümkün: 1. sınıf olan conforto ve 2. sınıf olan turistica. Intercidade ise daha klasik diyebileceğimiz trenler. Çok daha geniş ağda hizmet veren bu trenlerde de kafeterya ve bar bulunuyor. Regional denilen trenler ise her kasaba, her köyde duran bölgesel trenler. En ucuz koltukları bulabileceğiniz bu trenlerle yolculuklar da diğerlerinden fazla sürüyor. Son olarak Porto ve Lizbon şehirlerinde Urban denilen hatlarla yakın ve orta (50-100 km) mesafedeki şehirlere ulaşabileceğinizi de belirtelim. Fikir vermesi açısından 15 gün sonraya Porto-Lizbon biletinin farklı trenlerle ücreti ve süresi aşağıda yer alıyor:
Urban - Regional, 4 saat 35 dakika, 19 €;
Intercidade, 3 saat 12 dakika, 24,30 €;
Alfa Pendular, 2 saat 43 dakika, 30,30 €.
Portekiz'de biletler 30 gün önce satışa sunuluyor. Farklı avantajlar (gidiş-dönüş biletle belli otel, restoran ve otoparklarda indirim, "10 Al 9 Öde" vb.) sunan kampanyalar mevcut ancak en önemlisinin "Aile-Grup Bileti" olduğu söylenebilir. 3-9 kişilik gruplara hizmet eden bu bilet türüyle %50 indirimli tren bileti alabiliyorsunuz. Cumartesi ve Pazar günleri aynı gün gidiş-dönüşlerde geçerli olan kampanyanın biletleri ofislerden ya da acentelerden satın alınabiliyor.
Portekiz Demiryolları CF hakkında daha detaylı bilgi almak isterseniz İngilizce olarak da hizmet veren
CP (Portekiz Demiryolları) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Campanha Tren İstasyonu
Porto'da iki ana tren istasyonu bulunuyor. Daha çok bölgesel ve urban trenlerin (Braga-Aveiro-Guimaraes-Marco) kalkış-varış noktası olan Sao Bento Tren İstasyonu (Estação de São Bento) şehrin tarihi merkezinde yer alıyor. Yakın mesafe sayılabilecek olan İç bölgedeki duvarlarında bulunan çini ve işlemelerle bir tür sanat galerisi olarak da kabul edilen istasyonun içinde ve karşısında büfeler, hediyelik eşya dükkânları ve turizm danışma bulunuyor. Şehir merkezine gelen otobüslerin neredeyse tamamının yakınından geçtiği istasyona metro sarı hatla da ulaşabilirsiniz. İstasyonda 24 saat esasına göre hizmet veren otomatik emanet kasaları da bulunuyor. Küçük ve orta boy çantalarınız için bir saatliğine 1 € öderken, büyük boy çantalarınız için bu ücret 2 €. Bunun dışında 12 saate kadar küçük/orta boylara 3,5 €, büyük boy çantaya da 6 € ödüyorsunuz. 13-24 saat arası ise küçük 6 €, orta 6,5 € ve büyük 9,5 €. (Emanet ofisinin Portekizcesi "Deposito de bagagem"). İstasyonda otomatik tren bileti makineleri mevcut.
Porto'nun diğer ana tren istasyonu ise şehir merkezinden yaklaşık 2 km. mesafede yer alan Campanha (Estação de Campanha). Lizbon'la ve diğer büyük şehirlerle ulaşımın sağlandığı tren istasyonu olarak bilinen Campanha'ya metro mavi ve kırmızı hatlarla ulaşabilirsiniz. Her türlü donanımın bulunduğu istasyondaki emanet ofisinin çalışma koşulları ve ücretleri Sao Bento tren istasyonu ile aynı. Campanha tren istasyonuna ulaşan yolcular eğer diğer istasyona gitmek isterlerse mevcut biletleriyle bir saat içinde bunu ücretsiz olarak yapabiliyorlar.
Porto'da bildiğimiz anlamda bir otobüs garı bulunmadığı için otobüs firmaları daha çok bilet satış ofislerinin ya da turizm şirketlerinin bulunduğu noktalardan yolcularını alıyor. Başka bir ülkeden Porto'ya otobüsle ulaşmanın en kestirme yolu Avrupa'nın pek çok ülkesinde hizmet sunan
Eurolines firmasını kullanmak. Firma Almanya, Fransa, İspanya, Hollanda, Belçika ve Lüxemburg'dan Porto'ya ulaşım imkanı sağlıyor. Daha detaylı bilgi için sadece Portekizce hizmet veren
Eurolines Portekiz (Internorte) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Ülke içine yapacağınız yolculuklarda adını en sık duyacağınız otobüs firması
Rede Expressos. Porto'dan başta Lizbon olmak üzere tüm şehirlere ulaşım mümkün. Biletinizi en çok 16 gün önce alabiliyorsunuz. İnternet dışında bilet alabileceğiniz noktalar ise ROD. BEIRA LITORAL-GARAGEM ATLANTICO (Rua Alexandre Herculano, 366, Porto) ve VIAGENS TAVARES (Av. Republica, 1336, Vila Nova de Gaia). Fikir vermesi açısından internet sitesinde bir hafta sonrasına Porto-Lizbon-Porto otobüs ücretine baktığımızda
32,40 € görünüyor. Zaman zaman farklı oranlarda indirim kampanyaları da düzenlenebiliyor. Portekiz içinde otobüsle seyahat etmek isteyenler daha detaylı bilgiyi İngilizce de hizmet veren
Rede Expressos Firması internet sitesinde bulabilirler.
HAVAALANI ULAŞIMI
Porto Havaalanı (Francisco Sa Carneiro) şehrin yaklaşık 11 km kuzeyinde yer almaktadır. Portekiz resmi havayolları TAP dışında havaalanının en önemli kullanıcısı hiç şüphesiz Ryan Air. Bunlar dışında Lufthansa, easyjet, airberlin ve transavia ilk akla gelen havayolları. Havaalanında market, alışveriş ve yeme-içme üzerine pek çok alternatif bulunuyor. Ayrıca gidiş terminalinde üçüncü katta saat 05.00-23.00 saatleri arasında çalışan bir de emanet ofisi var. Günlük 10 kg. kadar
2,30 €, 10-30 kg arası
3,38 € ve 30 kg. fazlası içinse
6,93 € ödemeniz gerekiyor. Porto Havaalanı hakkında daha detaylı bilgi için
Porto Havaalanı (www.ana.pt) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Havaalanı-şehir merkezi-havaalanı arasında ulaşım metro ve otobüslerle yapılıyor. Mor renkli E hattı havaalanı-merkez arasında çalışan metro hattı. Haftanın yedi günü sabah 06'dan gece yarısından sonra 01'e kadar çalışan metro durağına havaalanında ulaşmak biraz sıkıntılı. Öncelikle iki kat aşağıya inerek kapalı otoparktan geçiyorsunuz. Tabelayı takip ettiğinizde tekrar yukarıya çıkarak durağa ulaşabiliyorsunuz. Ulaşım açısından Porto 12 bölgeye ayrılmış ve havaalanı ise 4. Bölgede (Z4) bulunuyor. Bu yüzden tek yön havaalanı-merkez ulaşımı 1,80 €. Bunun yanında "Antande" denilen mavi karta da ayrıca 0,50 € ödüyorsunuz. Yani toplam maliyet 2,30 € oluyor. Biletinizi İngilizce olarak da hizmet veren otomatik makinelerden almanız gerekiyor. Makinelerin başında sizlere yardımcı olmak için bekleyen görevliler bulunuyor. Unutmadan hatırlatalım, satın aldığınız mavi kartları atmayın; ücret yüklemesi yaparak daha sonra da kullanabiliyorsunuz.
Porto'nun şehir içi ulaşımını sağlayan
STCP, aynı zamanda havaalanı-şehir merkezi bağlantısını da gerçekleştiriyor. 601, 602 (Cordoaria - Havaalanı) ve 604 (Sao Jaoa Hospital - Havalanı) no'lu hatlarla 05.30-00.30 saatleri arasında ortalama her yarım saatte bir hizmet veren STCP ayrıca 01.00-05.00 saatleri arasında da 3M no'lu otobüsle saatte bir karşılıklı olarak havaalanı-Aliados Bulvarı arasında çalışıyor. Fiyat tek yön
1,80 € ancak metro bölümünde anlattığımız Antande Kart burada da geçerli. Havaalanından otobüsle ulaşım için daha detaylı bilgiyi İngilizce olarak da hizmet veren
STCP Otobüs Firması (www.stcp.pt) internet sitesinden bulabilirsiniz.
Havaalanı-şehir merkezi-havaalanı arasında çalışan özel otobüs firması ise
Goin'Porto. 04-45-01.00 saatleri arasında çalışan otobüslerin ücreti tek yön
5 €, gidiş-dönüş
9 €. Biletlerinizi internetten ya da otobüslerin kalktığı bölümden alabiliyorsunuz. Şoförden bilet alınmıyor. Daha detaylı bilgi için
Goin'Porto Otobüs Firmasının internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Yukarıda belirtilenler dışında Porto Havalanından Braga ve Guimaraes şehirlerine de otobüsle ulaşmanız mümkün.
Getbus firması tarafından verilen hizmet için tek yön
8 €, gidiş-dönüş
14 € ödüyorsunuz. 5-12 yaş arası çocuklar ise
4/8 € ödüyorlar. Otobüsler Braga ve Guimaraes'den 04.00-23.30 arası her iki-ikibuçuk saatte bir kalkarken havaalanından ise 05.00-00.30 arasında kalkıyorlar. Braga ve Guimaraes otobüsleri hakkında daha detaylı bilgi için
Getbus Otobüs Firmasının internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Eğer havaalanından merkeze taksiyle ulaşmak isterseniz ortalama fiyat 25-30 € arasında değişiyor. Gece ve hafta sonları ise fiyatlar yaklaşık %20 zamlanıyor.
ŞEHİR İÇİ ULAŞIM
Şehir içi ulaşımı anlatmadan önce Porto'daki bölgeleme sisteminden bahsetmek lazım. Porto'da ulaşım 12 farklı bölgeye (Zone) ayrılıyor. Bir ulaşım aracını kullanacağınız zaman bindiğiniz bölge ve ona bitişik olan diğer bölgede seyahat yapabiliyorsunuz. Mesela merkezde yer alan Sao Bento tren istasyonundan (1. Bölge) otobüse bindiğinizde ona bitişik olan 2. Bölgede de seyahat edebiliyorsunuz. Ya da 6. Bölgede yer alan bir noktadan bindiğinizde 7. Bölgeye de gidebiliyorsunuz. Tarihi bölge, şehir merkezi ve nehrin öte tarafındaki Gaia 1. Bölgede yer alıyor. Hatta Atlantik Okyanusu kenarındaki Foz dahi 1. Bölgede bulunuyor. Bir başka deyişle havaalanı ulaşımı (Z4) hariç gezilecek yerlerin neredeyse tamamı 1. Bölgede yer alıyor. Bu yüzden biletleme yaparken buna dikkat etmek lazım. Merkez için sizlere Z2 bileti yeterli.
Porto'da şehir içi ulaşım metro ve otobüsle yapılıyor. Aslında bir tür hafif raylı sistem olan Porto metrosu, alfabenin harfleriyle isimlendirilen 6 farklı hattan oluşuyor. Tüm hatlar hafta içi ve sonu genel olarak 06.00-01.00 saatleri arasında çalışıyor. Normalde 4-6 dakikada bir metro gelirken günün çok erken ve geç saatlerinde bu süre 10-15 dakika arasına çıkabiliyor. Her metro durağı arası ortalama 2-3 dakika. Eğer aktarmanız varsa buna birkaç dakika daha ilave etmeniz gerekiyor. Porto metrosu hakkında daha detaylı bilgi için Metrodoporto (www.metrodoporto.pt) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Porto'da metrodan çok daha yaygın bir otobüs ağı olduğu kesin ancak duraklardaki açıklayıcı tabelalar turistler düşünülmediğinden sadece Portekiz'ce olarak düzenlenmiş. Bu yüzden alışana kadar biraz sıkıntı çekebilirsiniz. STCP firması tarafından işletilen otobüsler sabahın erken saatinden gece yarısına kadar şehrin her noktasına gidiyor. Bunun dışında ana arterlerde işleyen gece otobüsleri de mevcut. Atlantik Okyanusu kenarındaki Foz'a giden 500 ve 502 no'lu otobüsler; Porto'dan nehrin öteki tarafındaki Gaia şehrindeki şarap mahzenlerine ulaşımınızı sağlayan 901 no'lu otobüs; Gaia'nın arka taraflarına kadar ulaşım sağlayan 904 no'lu otobüs; Serralves dahil pek çok müzeye gidebileceğiniz 207 no'lu otobüs özellikle şehre ilk kez gelen turistler için en önemli hatlar. Otobüs sistemi ve diğer detaylar için
STCP Otobüs Firmasının (www.stcp.pt) internet sitesini inceleyebilirsiniz.
Gelelim biletlere... Porto'da her türlü şehir içi ulaşımı kullanmak için mutlak surette ANTANDE kartına sahip olmanız gerekiyor. Tek kişilik olan mavi renkli kartın bedeli 0,50 € ve yeniden yükleme yapılabiliyor. Arka tarafında manyetik şerit bulunduğundan dikkatli kullanılmasında yarar var. Kartı Antande büfelerinden, istasyonlardaki otomatik makinelerden, postanelerden alabiliyorsunuz. Makinelerde İngilizce dil seçeneği mevcut ve hem kâğıt hem de bozuk para kabul ediyor. Her koşulda (aktarmalı seyahat bile olsa) Antande Kartı onaylatmanız gerekiyor. Aksi takdirde 95 € ceza ödemek durumunda kalıyorsunuz. Peki onaylatma işlemi nasıl oluyor? Kartı elektronik makinelere yaklaşık 10 santimetre yaklaştırıyorsunuz ve yeşil ışıkla beraber uzun bip duyulursa onaylatma işlemi geçerli oluyor. Kırmızı ışık ve üç seri bip ise kartınızda problem olduğu anlamına geliyor.
Tek kullanımlık metro veya otobüs bileti Z2 için 1,20 €; Z3 için 1,45 € ve Z4 içinse 1,80 €. Bileti makineye onaylattığınızda 60 dakika süreyle istediğiniz kadar seyahat yapabilirsiniz. Biletinizi 10'luk olarak alırsanız bir bilet karınız oluyor. Bunun dışında 24 saatlik geçerli Z2 bileti 4,15 €; Z3 ise 5 €. Unutmayın, günlük kartlar kişiye özel kartlardır, birden fazla yolcunun kullanmasına imkân yoktur.
Porto'da otomatik bilet makinesi
Ayrıca bir ve üç günlük geçerli olan "Antande Tour" kartları da alabilirsiniz. Bir günlüğü 7 €, üç günlüğü ise 15 € olan bu kartlarla bölge farkı gözetmeksizin Porto Metropolitan alanında dilediğiniz gibi seyahat edebiliyorsunuz. Buna nostaljik tramvaylar da dahil. Bu kart daha çok Zone değişimlerini bilmediğiniz zamanlarda mantıklı bir seçenek. Ancak kısa süreli bir Porto gezisinde ihtiyaç duyulmuyor.
TAVSİYE: Bu noktada size tavsiyemiz öncelikle şehrin merkezi bölgesini yürüyerek gezmeniz, daha sonra da günlük bilet alarak diğer bölgelere (Foz veya Gaia) gitmeniz. Zira günlük bilet 24 saat üzerinden geçerli.
PORTO KART
Avrupa'nın pek çok şehrinde olduğu gibi Porto'da da 1-3 günlük özel kullanımlı kartlar var. Bu kartlardan ilki tek günlük ulaşımsız olan kart. Değeri 5 € olan bu kartla pek çok müzeye ücretsiz ya da indirimli girebiliyor ancak herhangi bir ulaşım aracı kullanamıyorsunuz. Ayrıca 1,5 €'luk telefon kartı da hediye ediliyor. Aynı kartın ulaşım dahil olanını isterseniz bedeli 10,50 €. Bununla birlikte iki günlük ulaşım dahil kart bedeli 17,50 € iken üç günlüğü ise 21,50 €. Ulaşım dahil olan kartlarla Porto'da bölge sınırlaması olmadan istediğiniz kadar seyahat edebiliyorsunuz. Peki Porto Kart avantajlı mı değil mi?
İstediğiniz bölgede süresi kadar ulaşım ücretsiz (Günlük 4,15 €). Ayrıca bu kartla havaalanından merkeze metro ile ücretsiz gelebiliyorsunuz (1,80 €). Nehirde yapacağınız tekne turunda %20 (2 €); şehir turlarında %25 (3 €); Clerigos Kulesinde 1 €; Sao Francisco Kilisesinde 1 € ve ünlü Serralves Müzesinde ise %50 indirim (3,5 €) alıyorsunuz. Ayrıca şehrin en önemli fado restoranlarından birisi olan Guarany Cafede %10; Ribeira'daki ünlü restoran Chez Lopin'de de nakit ödemede %10 indirim uygulanıyor. Burada saydıklarım sizin listenizde mevcutsa o zaman Porto Kart mantıklı bir seçenek gibi görünüyor.
TAVSİYE: Ulaşımsız olan tek günlük Porto Karta 5 € vererek gezilecek yerlerden gerekli indirimi aldıktan sonra daha uzak noktalara (Foz vb.) gidileceği zaman 24 saatlik ulaşım kartı alabilirsiniz.
Porto Kart hakkında daha detaylı bilgiye
Porto Kart internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
BARSELONA ŞEHİR TURLARI
er şehirde olduğu gibi Porto'da da üstü açık otobüslerle gerçekleştirilen şehir turları (Hop On Hop Off) mevcut. Borsa Sarayının bulunduğu Infante D. Henrique Meydanından hareket eden bu otobüslerin iki hattı var: Kırmızı Hat ve Mavi Hat. İki hat bazı yerlerde kesişmekle birlikte farklı noktalara gidiyor: kırmızı hat merkezle birlikte Atlantik Okyanusu tarafını gezdirirken mavi hat ise Louis Köprüsünden Gaia tarafına geçiyor. Fiyat yetişkinler için 13 €, çocuklar içinse 6,5 €. Bilet iki gün boyunca her iki hatta da sınırsız olarak geçerli. Yaz döneminde saat 09.15-18.45 arası işleyen bu otobüsler kış döneminde ise 09.30-17.00 saatleri arasında çalışıyor. Bilet aldığınızda size verilen haritada belirtilen duraklarda inip o bölgeyi gezebiliyor, 30-45 dakika arasında gelecek olan diğer otobüse aynı duraktan binerek turunuza devam edebiliyorsunuz. Böylece hem görülmesi gereken yerleri kaçırmıyor hem de 8 dilde sunulan dil seçeneği ile elektronik rehberlik hizmeti alabiliyorsunuz. Özellikle kısa zamanınız varsa ve pek çok şeyi görmek istiyorsanız bu tarz turlar tam size göre. Şehir turları hakkında daha detaylı bilgi için Porto Şehir Turları (www.city-sightseeing.com) internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
DİĞER HUSUSLAR
Porto'da taksi ücretleri diğer Avrupa şehirlerine göre daha ucuz. Açılış 3,12 €. Daha sonra her kilometrede taksimetre 0,40 € atıyor. Özellikle 2-4 kişi arasındaysanız taksi de ciddi bir şehir içi ulaşım alternatifi olarak düşünülebilir.
Douro Nehrinde keyifli bir tekne turu yapmak için ödeyeceğiniz tutar 10 €. Porto Kartınız varsa 2 € indiriminiz var demektir.
Porto hakkında diğer gezi rehberleri için:
Porto Gezi Rehberi : 3 (Yeme-İçme)
Not: Bu yazı, okuyacak ve kullanacak olanları bilgilendirmeye yöneliktir. Bazı bilgilerin (ücretler, saatler, isimler) mümkün olduğunca güncel olmasına azami özen gösterilmektedir. Mevcut durumu kesin olarak öğrenebilmek için gezi planlaması yaparken yazının içinde verilen linklerden kontrol edilmesi önerilir.
