Tüm Katolik ülkelerde azizler veya ruhlar günü olarak kutlanan Ölüler Bayramı (Dia de los Muertos, Day of the Dead) , Meksika'da hiçbir ülkede olmadığı kadar hayatın içinde ve ülkenin en önemli bayramı olarak kutlanmaktadır. Özellikle Michoacan ve Oaxaca eyaletlerindeki kutlamalar görülmeye değerdir.
31 Ekim gecesi başlayan bayram meleklere dönüştüğü düşünülen, ölmüş bebek ve çocuk ruhların evlerini ziyaret etmeleriyle başlar. Ertesi gün yetişkin ölülerin ruhları ziyarete gelir ve yenilen büyük bir aile yemeğinden sonra 2 Kasım'dan itibaren tekrar yavaş yavaş geldikleri yere döndükleri düşünülür. Yılın bu günlerinde sosyo-ekonomik düzeyi ne olursa olsun tüm Meksikalılar evlerine ölüleri için, onların sevdiği yemeklerden içkilerden ve meyvelerden özellikle de "Sempaxochitl" (ölüm çiçeği) denilen kadife çiçekleriyle dekore ettikleri bir altar yaparlar ve 31 Ekim akşamından itibaren kaybettikleri sevdikleri yollarını bulabilsin diye üç gün boyunca gece gündüz mumlar yakarlar.
Yılın bu dönemi tüm evler, kiliseler alışveriş merkezleri altarlar için şeker ve çikolatadan yapılmış kafatasları, "kalavera" denilen dans eden, tekila içen, gitar çalan iskelet heykelleriyle süslenir ve yaşlı genç 7'den 70'e ölülerin mezarlıkları mariachi ve tekila eşliğinde ziyaret edilir. Bu günlerde gece gündüz açık olan mezarlıklar çiçeklerle süslenir, mezarlık önlerine lunaparklar kurulur, mezar başlarında şarkılar türküler eşliğinde hatta piknikler yapılarak sevdiklerini hatırlar, onları kısa bir süre için de olsa hayatlarına yeniden katarlar. Ayrıca Meksika'da ölüler günü, ABD'deki gibi hortlaklar, korku hikayeleri şeklinde insanları terörize etmekten çok, sevilen ve kaybedilmiş insanları anmak, onları yeniden hayatın içindeymiş gibi hissetmek üzere düzenlenen son derece anlamlı bir bayramdır.
Kaynak: bırgun.net/Zeynep Uğural
Festival hakkında daha detaylı bilgi için www.dayofthedead.com internet sitesini inceleyebilirsiniz.