Doğu Anadolu Bölgesi'nde Kars ve Erzurum illeri sınırları içinde yer almaktadır. Sarıkamış Ormanları ile Allahuekber Dağlarını kapsayan 22980 hektar büyüklüğündeki alan 19/11/2004 tarih ve 25618 sayılı resmi gazete de yayınlanarak Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkı olarak ilan edilmiştir.Yüz ölçümü 22.519 hektardır. Doksan bin askerimizin donarak şehit olduğu 1914 yılına ait anılar Milli Parkın tarihi özelliğini teşkil etmektedir. Sarıkamış yöresi sarıçam ağacının yurdumuzda yayılış gösterdiği en yüksek alan olmaktadır. Bu yörenin sarıçam ormanları yaban hayatı türleri açısından da zengindir.
Milli Park, Kars ili merkesine 50 km. Erzurum İli'ne 135 km uzaklıktadır. Allahuekber Dağları Milli Parkının, denizden yüksekliği (rakım), 2.000-3.000 metre arasındadır.Alanda dağ ve kış sporları yapma imkanı mevcuttur. Günübürlik piknik ve kamp aktiviteleri park gelen ziyaretçiler için rekreatif alternatif sunmaktadır. Yörede konaklama yapılabilecek otel ve motel mevcuttur. Kayak sporu için yörede pist ve telesiyej tesisleri mevcuttur.
Sarıkamış Allahuekber Dağları Milli Parkı'nda Sarıkamış İlçesine Bağlı Kızılçubuk Köyü bulunmaktadır. Ancak köy 1999 yılında boşaltılmış ve tüzel kişiliği sona erdirilmiştir. Köyde herhangi bir nüfus bulunmamaktadır.Erzurum Şenkaya ilçesine bağlı Kaynak Yaylasında sürekli bir nüfusun bulunduğu tespit edilmiştir. Bu yayla Milli Parkın dışında, hemen batısında yer alan Kaynak Köyü'nün yaylasıdır. Kaynak Yayla'da kış mevsiminde 10-11 hane ve yaklaşık 20-25 kişi bulunmaktadır. Yazın bu rakam 40-50 hane ve yaklaşık 150 kişiye yaklaşmaktadır.Milli Park Alanı yakınında bulunan köylerin temel ekonomik faaliyeti tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır.Park Alanı içinde bulunan yaylalar özellikle yazın hayvancılık amaçlı olarak kullanılmaktadır.
By Agnieszka Kwiecień (Nova) - Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=236999
Milli Park Alanı Topoğrafik açıdan 2000 m ile 3000 m arasında değişen yükseklik kuşaklarına sahiptir. Park alnının en düşük kesimi Kuzey batıda yer alan Başköy tarafındadır bu kesimde yükseklik yaklaşık 2050 m'dir.Alanın en yüksek noktası Milli Park'ın kuzeyinde yer alan Allahuekber Tepe'dir bu kesimde yükseklik 3120m'ye ulaşmaktadır.Parkın geneli 2300-2600 m civarında değişen bir yüksekliğe sahiptir. Bu alanlar Park genelinin yaklaşık % 70'lik kesimini oluşturmaktadır
Milli Park alanının iki kaynak değeri bulunmaktadır;
Bunlardan birincisi; Sarıçam ağaç türünün bu bölgede en yüksek rakımda yayılış göstererek optimal kuruluşta saf sarıçam meşcereleri oluşturmasıdır. Ülkemizde 2100 - 2200 metre yüksekliklerden sonra başlayan doğal olarak ağaç bulunmayan yüksek dağ basamağında (alpin zon) çayır otları ve bazı ardıç türlerinden oluşan kısa boylu bitki türleri yetişmektedir. Sarıkamış Ormanlarını oluşturan Sarıçam bu bölgede optimum yayılışta olup Alpin zonda en iyi gelişime sahiptir. Kaynak değerlerinden birini oluşturan ormanlık alanlar saf sarıçam meşceresi ve çam türlerinin arasında çok az miktarda titrek kavak ve adi ardıç türlerinden oluşmaktadır.
Memeli hayvanlardan; Ayı, kurt, tavşan, domuz, porsuk, tilki, sincap ve vaşak, kuşlardan; keklik, doğan yabanı güvercin, karga, saksağan, sığırcık ve alakarga, balıklardan; alabalık ve sazan ile sürüngenlerden; yılan, kertenkele ve kaplumbağa yörede yayılış göstermektedir
Park alanı; savaşların ve trajedilerin en yoğun yaşandığı bir bölge olması nedeniyle, Şehitliklerin çoğunluğu Sarıkamış İlçesi yakınlarında bulunmaktadır. Bu şehitlikler arasında en önemlisi Allahuekber Dağları zirvesinde, yaklaşık 3100 rakımlı tepe de bulunmaktadır. Milli Parkın kaynak değerleri arasında harp tarihimiz açısından önemli olan Allahuekber Tepe (şehitlik), Dikenli Tabya Tepe (şehitlik), Çakırbaba Şehitliği vb. alanlar bulunmaktadır. Yine yakın civarda bulunan Ağababa Şehitliği, Sarıkamış Şehitliği, Meçhul Asker Şehitliği, Soğanlı Şehitliği, Bardız Geçidi Şehitliği, Divik Köyü Şehitliği Milli Parkın kaynak değerlerini oluşturmaktadır.
1. Dünya Savaşının başlaması ve Osmanlı Gemilerinin Sivastapol'u bombalamasının ardından 1 Kasım 1914 tarihinde Rus orduları Anadolu'yu ele geçirmek maksatlı olarak yeniden saldırıya geçmiş ve 6 gün süren Köprüköy Muharebeleri yaşanmıştır. Bu sırada Kafkas Cephesindeki harekâtı yakından takip eden Başkomutan Vekili Enver Paşa doğudaki Rus kuvvetlerini çok zayıf görüyor yapılacak bir taarruzla Doğu Anadolu'da kaybedilen toprakların geri alınmasını ve müteakiben harekâtın Kafkasya'ya aktarılmasını mümkün görüyordu. İşte bu düşünce ile 22 Aralık 1914 ile 19 Ocak 1915 tarihleri arasında Kafkas Cephesinde cereyan eden Türk - Rus savaşlarına "Sarıkamış Harekâtı" denilmektedir.
Bu harekât düşmanın Türk topraklarından çıkarılmasını öngörmüş, binlerce Türk evladının Sarıkamış dolaylarında canlarını vatan uğrunda seve seve vermeleri ile sonuçlanmıştır. Askeri tarihimizde bu harekât "Rus ordusunu imha etmek için geniş bir çevirme manevrası, muharebesi olarak anılır." Köprüköy Muharebelerini kazanan Üçüncü Ordu Komutanı Hasan İzzet Paşa, ordunun durumunu ve yaklaşan kış aylarının bölgede oldukça zorlu geçtiğini bildiğinden harekâta devam etmemiştir. Harbiye Nazırı Enver Paşa, bu mevsimde harekât yapılamayacağı, taarruzun bahara bırakılması tavsiyesinde bulunan Hasan İzzet Paşayı görevden alarak yerine kendisi geçmiştir. "Yine aynı ordu ile ki bu ordu Arabistan'dan geri çekilen ve sıcak iklime alışık ve teçhizat yönünden de kış şartlarına hazırlıksız olan ordudur".
Üçüncü Ordu, "Sarıkamış Çevirme ve Kuşatma Harekâtına" 24 Aralık 1914 günü başladı. 24 Aralık günü başlayan bu harekâtın planlanan güzergâhı yaklaşık 3100 metreye ulaşan Allahuekber Dağlarını geçerek Sarıkamış'a ulaşmaktı. İşte bu güzergâh üzerinde Aralık ayında -40 derece soğukta, kışlık teçhizatı bulunmayan 3. Ordunun kaybı büyük olmuştur. Sarıkamış Harekâtı 22 Aralık - 19 Ocak tarihleri arasında gerçekleşmiş, Türk ve Rus ordularının inanılmaz bir direnme ve istikrarla savaştıkları muharebedir. Bu muharebelerde dondurucu soğuk, kar, açlık, hastalık ve ikmal güçlerinin yetersiz olması sebebiyle Ordumuz yaklaşık 90000 Mehmetçiğini kaybetmiştir. Bu muharebede Türk Ordusunu soğuk ve açlık yenmiştir. Türk askerinin Sarıkamış'ta göstermiş olduğu metanet, sabır ve özveri çok yüksektir ve her türlü takdirin üzerindedir.
KAYNAKLAR:
http://www.milliparklar.gov.tr
http://bolge13.ormansu.gov.tr/
FOTOGRAFLAR:
http://bolge13.ormansu.gov.tr/