İlki 16. yüzyıl sonlarında İspanyollar tarafından inşa ettirilen bu dört kilise Manila (San Agustin Kilisesi), Santa Maria (La Nuestra Señora de la Asuncion Kilisesi), Paoay (San Agustin Kilisesi) ve Miag-ao'da (Santo Tomas de Villanueva Kilisesi) bulunmaktadır. Benzersiz mimari tarzları, Avrupa Barok tarzının Çinli ve Filipinli ustalar tarafından yeniden yorumlanışını yansıtmaktadır.
Bu kiliseler grubu, Filipinlerdeki fiziki koşullara uyarlanan ve sonraları bölgedeki kilise mimarisini önemli ölçüde etkileyecek olan bir bina tarzı ve tasarımı tesis etmiştir. Bu dört kilise, Barok tarzının Filipin uyarlamasının seçkin örnekleri olup, yeni bir kilise inşa geleneği oluşması kapsamında Avrupa kilise tasarımı ile mahalli malzeme ve dekoratif motiflerin kullanıldığı yapıların kaynaşmasını temsil ederler.
San Agustin Church in Manila
FOTO1: public domain - FOTO2: © Joel Natividad / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-2.5
Manila'nın İspanyollar tarafından ele geçirilmesinin hemen ardından 1571 yılında inşa ettirilen San Agustin Immaculate Conception Kilisesi Luzon adasındaki ilk kiliseydi. Ahşap ve palmiye yaprakları ile yapılan geçici ilk binanın yerine 1587 yılında taş kullanılarak bir kilise ve manastır inşa edildi. Yeni bina, St. Augustine Tarikatı mensuplarının (the Augustinian) ana binası oldu. İkinci Dünya Savaşı sonunda 1945 yılında Manila kurtulduğunda Intramous'da* ayakta kalmış olan tek yapı San Agustin Kilisesi idi.
*Intramous: Filipinlerin başkenti olan Manila'nın, Pasig Nehri'nin ağzında bir Malay yerleşiminin kalıntıları üzerine inşa edilen ilk yerleşim yeri ve en eski ilçesidir.
kaynak: http://goseasia.about.com/od/philippinestopattractions/ss/wtintramuros.htm
© Rachel Leyritana / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0 (Sto. Tomas de Villanueva Church in Miag-ao, Iloilo)
Miag-ao, basit bir kilise ve convento'nun* inşa edildiği 1731 yılında bağımsız bir bölge/(parish*) oldu. Ancak, 1741 ve 1754 yıllarında Müslüman korsanlar tarafından tahrip edilmesi kentin daha güvenli bir yerde yeniden inşa edilmesine neden oldu. Yeni kilise, başka saldırılara karşı koyabilmek için 1787-1797 yılları arasında bir kale olarak inşa edildi. Ancak, 1898 yılında İspanya'ya karşı yapılan ayaklanma sırasında ve İkinci Dünya Savaşında çıkan yangınlarda kilise ağır hasar gördü. 1854 yılında iki çan kulesi eklendi. Fakat 1880 yılındaki deprem sırasında çatlakların oluştuğu kuzeydeki çan kulesi zorunlu olarak yıktırıldı. Kilisenin iç tarafındaki duvar resimlerinin tarihi 19. yüzyıla uzanır. Ne var ki bu resimler orjinal suluboya duvar resimlerinin üzerine yapılmıştır. Sonuç olarak, kilise zengin bir şekilde güzel bir retablo*, kilise kürsüsü, rahle ve koro yeri ile donatılmıştı. Kilisenin orta bölümünün (nave*) her iki yanında uzanan bir dizi crypto-collateral şapel* özel öneme sahiptir. Onları ayıran duvarlar destek olarak görev yapmaktadır. Kilisedeki taş beşik tonoz*, kubbe ve kemerli antre Filipinler'de benzersizdirler. Bir manastır kompleksi eskiden bir dizi revak, avlu ve bahçe ile kiliseye bağlanıyordu, fakat bir bina dışında diğerlerinin tamamı 1945 yılında yok olmuştur.
*Convento: Rahibelerin yaşadığı ve dinsel faaliyetlerini yürüttüğü bina.
kaynak: http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/convent
*Parish: Hristiyanlıkta genellikle kendi kilisesi ve bir rahibi veya papazı olan küçük bir yönetim bölgesi kaynak:http://oxforddictionaries.com/definition/english/parish
*Retablo:1- Özellikle İspanya ve Meksika'da bir kilise veya şapelde asılı olan bir panel üzerinde genellikle Hristiyan azizlerinin renkli olarak tasvir edildiği dini içerikli resim şeklinde yapılan veya verilen bir adaktır. 2: Kilise mihrap arkalığı
kaynak:http://www.merriam-webster.com/dictionary/retablo
*Crypto-collateral chapels: Girişten hemen görülmeyen yan şapeller
kaynak: http://nlpdl.nlp.gov.ph:9000/shares/finders/CC01/NLP00VM052mcd/v2/v32.pdf
*Şapel : (isim Fransızca chapelle) 1( isim) Küçük kilise 2. Büyük kiliselerin içinde bir azizin adına ayrılmış küçük ibadet yeri
kaynak: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.512a438b48ff22.75235300
*Nave: Bir Hristiyan kilisesinin girişten (narthex) itibaren ortasında yer alan en önemli bölümü
kaynak: http://www.britannica.com/EBchecked/media/8097/Medieval-cathedral-arranged-on-a-cruciform-plan
*Tonoz : 1. (isim, mimarlık) Tuğla ve harçla örülmüş, alttan obruk, yarım silindir biçiminde tavan örtüsü 2. Bir kemerin aralıksız devam etmesiyle oluşan örtü biçimi
kaynak:http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.512a42de6e1fc8.14981412
Revak: (Mimarlık) Önyüzü kemerlemeli, arkası körduvarlı, üstü tonoz, kubbe ya da damla örtülü geçit. a. bk. kemerleme, kapı revakı, revaklı avlu, revaklı bahçe. BSTS / Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü 1968
kaynak: http://tdkterim.gov.tr/bts/
© Reygel Perales / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0 (Sto. Tomas de Villanueva Church in Miag-ao, Iloilo)
İspanyol geleneğine uygun olarak meydan merkezinde konumlandırılan Filipinler'deki diğer kiliselerin aksine, Santa Maria'da bulunan Nuestra Señora de la Asuncion Kilisesi conventosu ile birlikte bir savunma duvarı tarafından kuşatılan bir tepenin üzerinde yer almaktadır. Ayrıca alışılmamış bir şekilde conventonun konumu kilisenin ön cephesine paraleldir. Filipin-Hispanik mimarisi özelliği olarak kiliseden ayrı konumlandırılan çan kulesi ise nave duvarının ortasında bulunmaktadır. Ancak çan kulesinin nave duvarının ortasında yer alması durumu mimari bir özellik olmayıp kilisenin bulunduğu tepeden kaynaklanmaktadır. Uzun bir dikdörtgen binayı kaplayan düz çatıyı gizleyen anıtsal bir ön cepheye sahip olan tuğla kilise standart Filipin planını izlemektedir. Kilisenin olası deprem hasarına karşı bir önlem olarak sağlam bir radye* üzerinde inşa edildiği iddia edilmektedir. Duvarlar süsten yoksundur fakat duvarlarda özenli bir şekilde oyulmuş yan girişler ve güçlü destekler bulunmaktadır.
*Radye Temel: Radye Jeneral olarak da isimlendirilen bu temeller, dolma zeminlerde yada emniyet gerilmesinin çok düşük olduğu ve temel zeminin fazlaca sıkışabilme özelliği gösterdiği veya temel duvarı ve kolonların birbirine çok yakın olması durumlarında uygulanır. Burada bina, zemini tamamen örten ve tersine çalışan bir döşeme üzerine oturtulur.
kaynak: http://sozluk.insaatbolumu.com/terimler/radye-temel-nedir/
© lordartworks / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0 (Sto. Tomas de Villanueva Church in Miag-ao, Iloilo)
Paoay kentinde bulunan San Agustin Kilisesi Filipinler'deki ''Deprem Barok''unun en seçkin örneğidir. Ondört destek, daha küçük bir kıvrımı destekleyen ve piramidal topuzlar ile örtülen dev bir kıvrım hattı boyunca sıralanmıştır. Herbir nave duvarının ortasında bulunan bir çift destekte çatıya erişim için merdivenler yer almaktadır. Duvarların çoğu ve apsisin* alt bölümü mercan taş bloklardan inşa edilmiştir, üst kısımlar tuğla ile bitirilmiştir. Fakat bu düzen ön cephe üzerinde bozulmuştur. Kilise tamamlandıktan yarım yüzyıl sonra eklenen muazzam mercan taş çan kulesi de depremler sırasında oluşacak hasara karşı bir koruma olarak kiliseden biraz uzakta yer almaktadır.
*Apsis: (İng. Apse) (Mimarlık) Kiliselerde koronun arkasındaki yarım çember tasarlı bölüm. a. bk. Koro. BSTS / Güzel Sanatlar Terimleri Sözlüğü 1968 kaynak: http://tdkterim.gov.tr/bts/
KAYNAK: © UNESCO World Heritage Center
ÇEVİRİ: © Cemil / Gezialemi.com
© Joeydvm / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-3.0 (San Agustin Church in Manila)
Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi: 1993
Liste Sıra No: 677
Niteliği: Kültürel
Yeri: Filipinler
Koordinatlar: N14 35 24 E120 58 12
