18. yüzyılın ikinci yarısında İsveç tarafından Helsinki limanının girişindeki bir adalar takımı üzerine kurulan bu kale, Avrupa'da özellikle dönemin askeri mimarisini yansıtması açısından ilginç bir örnektir. (© UNESCO Dünya Mirası Merkezi)
Askeri mimarlık tarihinde, Finlandiya kalesi (Suomenlinna) döneminin hem genel tahkimat ilkelerini hem de karakteristik özelliklerini temsil eden seçkin bir örnektir.
FOTO: public domain (Aerial view of Suomenlinna, Helsinki, Finland)
Finlandiya İsveç krallığının bir parçası iken, Stokholm'deki Diet* 1747 yılında Finlandiya'da görev yapan silahlı kuvvetler için ana üs olarak hizmet verecek bir kale inşa etmeye karar verdi. Helsinki'ye yakın olan adalardan birkaç tanesi kale alanı olarak seçildi. Bu kale ''Sveaborg'' diğer bir ifadeyle ''İsveç Kalesi'' olarak adlandırıldı. Kalenin inşaatına 1748 yılında başlandı. Yüzyılın sonuna doğru inşaat işi neredeyse tamamlanmıştı. Amaç, Helsinki limanına girişlerin konrol edilebilmesi için bir kaç adayı güçlendirmek ve birbirine bağlamaktı.
© OpenStreetMap contributors / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-2.0
Sveaborg'ün yapımının ana sebeplerinden biri, Finlandiya Körfezinde askeri üsleri bulunan Rusya'nın emellerine karşı durmada İsveç'e yardım etmekti. Zira, Rusya'nın Finlandiya Körfezindeki en önemli askeri üssü olan Kronstadt, Çar I. Petro (Rusça adıyla Pytor Alexeyevich Romanov) tarafından St. Petersburg şehrini korumakla ve Baltık Denizi'nin doğu kıyılarında İsveç deniz gücü ile mücadele etmek üzere oluşturulan yeni bir Rus Ordusunun ana limanı olarak görevlendirilmişti.
© Oula Lehtinen / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-2.0
Kale, fethedilemez olarak ünlenmesine rağmen, 1808-1809 tarihindeki savaştan sonra Ruslar tarafından işgal edildi. O tarihlerde Sveaborg olarak bilinen kale yeniden güçlendirildi ve ismi Viapori olarak değiştirildi. Kale, 1855 yılındaki Kırım Savaşı sırasında Fransız ve İngiliz askerleri tarafından iş göremeyecek şekilde bombalandı. Ancak, yeniden yapılandırma ve yeni inşaat çalışmalarına girişildi. Finlandiya'nın 1917 yılında bağımsızlığını kazanmasından sonra, Sveaborg bir Fin garnizonu oldu ve Fince bir isim seçilmek suretiyle ismi Suomenlinna olarak değiştirildi. 1918-1919 yıllarındaki iç savaştan sonra hapishane olarak işlev gördü. Suomenlinna, Helsinki'nin hava gözetleme merkezlerinden biri olarak görevlendirildiği İkinci Dünya Savaşı süresince son kez askeri amaçlı kullanıldı. 1972 yılına kadar bir garnizon olarak hizmet verdi. Bununla birlikte, 1963 yılından sonra önemli ölçüde turizm ve rekreasyon amaçlı kullanılmaya başlandı. 6 km uzunluğundaki duvarları ve 190 adet binası halen muhafaza edilmektedir.
FOTO: public domain (Russian 6 inch 35 caliber naval gun 1877)
Helsinki açıklarında konumlanan Suomenlinna benzersiz bir tarihi anıt olmasının yanısıra dünyadaki en büyük deniz kalelerinden biridir. Bu kalenin tarihi ile Finlandiya ve Baltık bölgesinin tarihi yakın bir şekilde birbirine bağlıdır. Helsinki, gelişmesini ve refahını erkenden sağladığı için Suomenlinna'ya ayrıca teşekkür edebilir.
*Diet: İsveç ve Finlandiya'da parlamento oluşturulmadan önceki zamanlarda kraldan sonra gelen ve yasama organı olarak görev yapan bir oluşum. Diet'te dört ayrı sınıf temsil ediliyordu: Soylular, din adamları, burjuvalar (şehirliler) ve köylüler.
kaynak: http://personal.inet.fi/tiede/ilkka.saraviita/constitutionoffinland1.pdf
© Michal Pise / Wikimedia Commons / CC-BY-SA-2.0 (Sto. Tomas de Villanueva Church in Miag-ao, Iloilo)
KAYNAK: © UNESCO World Heritage Center
ÇEVİRİ: © Cemil / Gezialemi.com
Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi: 1991
Liste Sıra No: 583
Niteliği: Kültürel
Yeri: Finlandiya
Koordinatlar: N60 8 49.992 E24 59 13.992
