Kuseyr Amra, İslamiyet öncesi laik kültür ile aşılanmış olan, fakat katı dini ortamı dolayısıyla görsel  sanatlar bakımından geride sadece önemsiz izler bırakan Emevi Medeniyetine ilişkin müstesna bir tanıklığı taşımaktadır. Bütünüyle tamamlanmış olmamasına rağmen Kuseyr Amra, Ürdün ve Suriye'deki tüm Emevi saray ve kaleleri arasında en iyi korunan mimari eserdir.

Milattan sonra 8. yüzyılın başlarında inşa edilen ve son derece iyi korunmuş olan bu çöl kalesi, hem garnizonu olan bir kaleydi hem de Emevi halifelerinin ikamet ettikleri bir sarayı barındırmaktaydı. Bu küçük sarayın en olağanüstü özelliği kabul salonu ve hamamıdır. Bunların her ikisi de ait oldukları zamanın laik sanatını yansıtan betili (1) duvar resimleri ile zengin bir şekilde süslenmiştir.

Azrak, Kharaneh ve Tubah'dan geçen kervan güzergâhından çok uzakta olmayan ve Amman'ın yaklaşık olarak 85 km. doğusunda yer alan Kuseyr Amra, Emevi halifelerinin günümüzdeki Suriye ve Ürdün çöllerinde inşa ettirdiği çok sayıdaki ikametgâhtan biridir. Bu çöl kaleleri değişik rollere sahipti. İçlerinde en azından garnizonları da barındırabilen bu kaleler, bedevi göçebelerin geleneksel varlığı ile temas kuran halifelerin rahatlama yerleriydi. Kare şekilli olan Kuseyr Amra kalesi, temellerinden başka birşeyin kalmadığı bir harabe niteliğindedir. Fakat üç nefli kabul salonu ve hamamı olan küçük kır evi, duvarlarındaki olağanüstü süslemeler ile hala ayaktadır. Avusturyalı Alois Musil tarafından 1898 yılında keşfedilen ve 1907 yılında duyurusu yapılan bu duvar resimleri, Martin Almagro isimli arkeoloğun başkanlığını yaptığı bir İspanyol uzman ekip tarafından restore edilmiştir.

II. Velid dönemine işaret eden daha yakın tarihli bir teoriye rağmen, muhtemelen I. Velid döneminde inşa edilen Kuseyr Amra, kabul salonunun önemli mimari yapısı ve çok kapsamlı banyo kompleksinin varlığı nedeniyle Suriye ve Ürdün çöllerindeki çöl kaleleri arasında en ilgincidir. Kullanılacak suyu, bir noria (2)  ve bir su kemeri tarafından sağlanan Kuseyr Amra, üç odası ile Roma hamamlarına benzemektedir: soyunma odası (apodyterium), ılıklık (tepidarium) (3) ve sıcak banyo (caldarium); bunlara ilaveten servis odası

Ancak, Kuseyr Amra'ya eşsizliğini veren özellik, duvarlar ile kabul salonu ve hamamın tonozlarındaki (4)  betili resimlerdir. Bu resimlerde, bazı hayali temaların (hayvan müzisyenler, bir aslan tarafından kovalanan bir avcı) yanısıra tarihi konular (Emevi halifesi tarafından yenilgiye uğratılan kral figürleri), mitolojik simgeler (Şiir, Felsefe ve Tarih müzeleri - Yunanca isimleriyle), bir zodyak, avlanma sahneleri ve hamam sahneleri vb. konu edilmektedir. 

KAYNAK: © UNESCO/World Heritage - ©www.wikipedia.org - 

ÇEVİRİ: © Cemil / Gezialemi.com