Malta ve Gozo adalarında bulunan toplam 7 farklı anıttan oluşan megalitik (büyük taşlardan yapılmış) tapınaklar, M.Ö. 3000'lere dayanan kültürel, sanatsal ve teknolojik gelişmelere yönelik en önemli örneklerden birisi olarak kabul edilmektedir. Bilim adamları, burada bulunan megalitik tapınak grubunun "tek başına ayakta duran en eski anıtlar" olduğunu ifade etmektedir. Gozo adasındaki Ggantija iki tapınağa ev sahipliği yaparken Malta'daki Mnajdra, Hagar Qim, Tarxien, Ta Ħaġrat ve Skorba diğer tapınaklardır.

Tamamen korunmuş duvarları ve çok kemerli planı ile Ggantija iki tapınaktan oluşmaktadır. İki eliptik hücresi ile güney tapınağı en eski olanı iken daha küçük olan kuzey tapınağı, her ne kadar M.Ö. 2200'lere dayansa da, "yeni" olarak adlandırılmaktadır. Malta Tunç çağının en önemli dönemlerine arkeolojik bir referans noktası olarak gösterilen Ggantija kültürel grubunun karmaşık yapısı, tarih öncesi sanat dönemine ait mükemmel bir göstergedir.

Ggantija tapınakları ile aynı gelenekten gelmesine rağmen, Hagar Qim ve Mnajdra farklı yapıdadır. Bu komplekslerin her biri gerek planlama gerek inşa teknikleri açısından ayrı bir gelişimin ürünü olarak kabul edilmekte ve birbirlerinden farklılaşmaktadır. Her bir tapınağın son derece sınırlı kaynaklar kullanılarak inşa edildiği göz önüne alındığında, söz konusu anıtlar, eşsiz bir mimari başyapıt olarak gösterilmektedir.

Aynı etkenler Tarxien için de geçerli olmakla birlikte burası zaman içinde diğerlerine göre daha fazla tahribat görmüştür. Özellikle oyma işçiliği ve zenginliğiyle (Bugün için koruma amacıyla orijinal yerinden taşınmışTIR), başka yerlerde bulunmayan bazı mimari özellikleri barındırmaktadır. Ayrıca diğerlerinden farklı olarak kazı işlemleri sırasında yapılan kayıt ve raporlamalarla en detaylı bilgiye sahip olunan anıttır.

Hagar... © Cruccone / Wikimedia Commons / CC-BY-3.0 (07.07.2013)

Diğerleri içinde en eskisi olan Ta 'Ħaġrat, üçlü yonca planına (trefoil) sahip yapıların en iyi korunmuş örneklerindedir. En büyük önemi de bu yapı geleneğinin günümüze gelişiminin kanıtı olmasında yatmaktadır. Gerek 'Ħaġrat gerek Skorba, Malta'da tapınak geleneğinin gelişimi ve büyük başyapıtların doğru anlaşılması açısından son derece önemlidir.

KAYNAK: © UNESCO World Heritage Center

Dünya Miras Listesine Alınma Tarihi: 1980

© Gezialemi Dünya Mirası Listesi