Askiya, bir geleneksel Özbek atışma sanatıdır. Atışmaya katılan iki veya daha fazla kişi, belirli bir konu ile ilgili olarak mizah içerikli sözler söylerler. Doğaçlama bir sanat olan Askiya, genellikle erkekler tarafından icra edilir. İcracılardan beklenen; Özbek diline vakıf olmak, ustaca doğaçlama yapmak ve aynı zamanda dinleyicileri eğlendirebilmektir. Zira, diyaloglar her ne kadar mizah içerikli olsalar da, aslında buradaki amaç, günlük yaşamı doğru gözlemleyerek toplumsal anlamda önem taşıyan olaylara dikkati çekmektir.
"Askiya", çoğu zaman Özbekistan'ın köylerinde ve şehirlerinde düzenlenen şölenler, kutlamalar, aile ile ilgili törenler ve toplantılarda icra edilir. Günümüzde bilindiği kadarıyla Askiya'nın 30 farklı türü vardır. Bunlardan bazıları profesyoneller tarafından icra edilirken bazıları da amatörlerce söylenir ve her iki türün kendine özgü özellikleri olduğundan bunları ayırt etmek kolaydır. Askiya sanatına ilişkin bilgi ve beceriler çoğunlukla usta-çırak ilişkisine dayalı geleneksel yöntemlerle sözlü olarak aktarılır. "Askiya" adı verilen atışma sanatı, hem mizah duygusunu geliştirir hem de insanların birbirleriyle iletişimlerini kolaylaştırır. Dolayısıyla, aynı zamanda yaşları ve içinde yetiştikleri ortam ne olursa olsun, toplumun farklı kesimlerinden insanları tek bir etkinlik ile biraraya getirir.
Bunun yanı sıra, "Askiya" sanatının eğitici bir boyutu da vardır. Buradaki mizah, insanlara aynı zamanda söylenenleri dikkatle dinlemeyi öğretir, günlük hayatta yaşanan sorunları tahlil etmelerini sağlayarak kültürel gelişime ve toplumsal kalkınmaya katkıda bulunur.
Askiya, 2014 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne kaydedilmiştir.
UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine Alınma Tarihi: 2014Aday Gösterme Sıra No: 971 Yeri: ÖzbekistanLinkler: UNESCO İnternet Sitesi