Türk halklarının en eski epik sanatlarından biri olan Olonho Destanı, aslen Yakut halkına ait bir destan geleneğidir. Ancak bugün, Rusya Federasyonu'nun doğusunda bulunan Saha Cumhuriyeti'nde bu geleneğe rastlanmaktadır.
Kafiyeli şekilde yazılmış bu hikâyelerin uzunluğu 10 ila 15.000 dizedir ve iki kısımdan oluşur. Ozan, şarkı ve şiir olmak üzere iki kısımdan oluşan destanı dönüşümlü icra ederek anlatır. Dolayısıyla ozanın şarkı söyleme yeteneğinin yanı sıra tiyatro yapma, etkili konuşma ve doğaçlama yeteneklerine de sahip olması gerekir. Destanın kendisi ise eski zamanlarda yaşamış savaşçılar veya tanrılar, ruhlar ve hayvanlar ile ilgili çeşitli efsanelerin yanı sıra göçebe toplumun dağılması gibi güncel konulara da değinir.
Her bir topluluğun zengin bir repertuara sahip kendi ozanı olduğundan, Olonho Destanının birçok uyarlaması mevcuttur. Bu gelenek, aslen aile içinde hem eğlence amaçlı hem de bir eğitim aracı olarak ortaya çıkmıştır ve gelişmiştir. Yakut halkının inançlarını da yansıtan Olonho Destanı, bölgenin coğrafi konumu, iklimsel koşulları ve zaman zaman meydana gelen siyasi kargaşa dolayısıyla zor şartlarda yaşayan küçük bir ulusun var olma mücadelesine de tanıklık etmektedir.
Olonho Yakut Destanı, 2008 yılında UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesi'ne kaydedilmiştir.
KAYNAK: © UNESCO/Intangible Cultural Heritage
HAZIRLAYAN: Erdin İVGİN/ Gezialemi.com
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Lo_YgFu-OsA" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının Temsili Listesine Alınma Tarihi: 2008Aday Gösterme Sıra No: 145
Yeri: Rusya Federasyonu - Yakutistan (Saha Özerk Cumhuriyeti)