Sarazm, M.Ö. 4. bin yılda M.Ö. 3. bin yılın sonlarına doğru Orta Asya'daki insan yerleşimlerinin gelişimine tanıklık eden bir arkeolojik yerleşim yeridir. Harabeler, bu bölgedeki proto-kentleşmenin erken dönem gelişimini göstermektedir. Orta Asya'nın en eski yerleşim merkezlerinden biri olan bu yerleşim yeri, göçebe çiftlik hayvanlarının yetiştirdikleri sığır yetiştiriciliği için uygun olan dağlık bir bölgedir ve bölgedeki ilk yerleşik nüfusun tarım ve sulamanın gelişmesine elverişli geniş bir vadi arasındadır. 

Sarazm ayrıca, Orta Asya ve Türkmenistan steplerinden İran platosuna, İndus vadisine ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada, ticaret ve kültür alışverişini ve ticaret ilişkilerinin varlığını ortaya koymaktadır. Arkeolojik alan, bakır hançer bulan Ashurali Tailonov adlı yerel bir çiftçi tarafından 1976 yılında keşfedilmiştir. Sarazm bölgesi 1977 yılında arkeolog Abdulla İsakov ve Fransız arkeologlar tarafından kazılmıştır .