Bilinen ilk büyük Türk mutasavvıfı unvanını taşıyan Hoca Ahmet Yesevi (1093-1166) nin türbesi Kazakitan'da Türkistan şehrinin kuzeydoğusundaki eski kervan yolu üzerindedir. Timur tarafından 1389-1405 yılları arasında eski küçük türbenin yerine inşa ettirilen türbe Timur'un vefatı nedeniyle aslında tamamlanamamıştır. 16. yüzyılda bazı ilaveler ve restorasyon çalışmaları yapılmış, 19. yüzyılda Kokand Hanı yapının etrafına surlar çekmiştir. Sovyetler Birliği döneminde kendi haline bırakılan ve hatta yıkılması dahi düşünülen yapı nihayet Türkiye'nin de rol aldığı restorasyon çalışmaları sonucunda 2000 yılında bugünkü görünümüne kavuşmuştur.

Dikdörtgen şeklindeki türbenin yüksekliği 38,7 metredir. Pek çok açıdan özgün mimari özellikler taşıyan yapının mozaikleri Şiraz'dan, taşları İsfahan'dan getirtilmiş, duvarlar pişmiş kare tuğla ve ganç harç kullanımı ile imal edilmiştir. Yapının inşasında çalışan Pers yapı ustalarının, daha sonra Timur İmparatorluğu'nun başkenti Semerkant'ın inşasında kullanılan mimari ve yapısal çözümleri denedikleri ifade edilmektedir.

Türbenin ana giriş kapısı güneydoğuda olup 18,2 x 18,2 ölçülerine sahiptir. Hoca Ahmet Yesevi'nin mezarı, merkezi eksende binanın sonunda lahit bölümünün tam ortasında yer almaktadır. İç kubbe 17 m ve dış kubbe ise 28 m yükseklikte olup kubbenin dışı altın desenli yeşil sırlı çinilerle kaplıdır. Bunun dışında türbede toplantı odaları, kütüphane ve küçük bir cami mevcuttur.

Türbenin en önemli eserlerinden birisi hemen girişte bulunan kazandır. Timur tarafında Azeri bir ustaya yaptırıldığı rivayet olunan kazan yaklaşık iki ton ağırlığında ve 2 metre yüksekliğindedir. Farklı madenlerin birleşiminden imal edilen kazanın 2,5 ton su aldığı belirtilmektedir.